ԱՆԱՀԻՏ
ոագիրներ
որ
նոյն
շարքը
կը
պարունակեն
ո լրէ շ կարգով
եւ
նորանոր
ք ա ոեա կն ե ր ո վ
իւառն
ք
կա՛ս Լարքեր
որ մէկ
ձեռագրի
մէ^
մ՛իայն
կր գանուին
ք
շաա
մր
քառեակներու
այս
կամ
այն տողը
ա արբ եր
ձեոագիրներու
մէ^
այ լ ա գ ան ձեւերով
կր ներկայանայ,
ին չ
որ ենթադրել
ւգէաք
է տայ
թէ
օրինակիչնե­
րը գտնուած
ուրիշ
օրինակէ
մր չեն
քագահ
ա
յԴ
Հ
ա
ՐՔ^*ՐԼՀ>
ա
յ / ՒՐ^*^՚9 բերնուց
գիտցածը
կամ
լսածը
գ ր ի առած
են։
Ա յ դ
ա ա գերը
ա֊
մենքն
ալ երգուել
ո Լ
Հ ա մար
յօրինուած
են
գ
աւան գութ ե ամբ
պա
Հ պան ուա ծ են մին չ ել որ
այս
կա մ ա քն
օրին ակիչը
գանհնք
գրի
ա–
ռած
է
ինչպէս
ի"Ք
լսած
է
իր
գիւղին
կամ
գաւառին։
մէ^ ))։ Ներ կայ երկու
շարքերն
աչ այս վար կա ծս
կր Հա սա ա ա են ։
Տակաւին
չենք
ունեք ած
երկու
ձեոագիր
որոնք
մէ ^
միեւնոյն
շարքը
ծ այ րէ ծայր
մի ելն ոքն
տա­
ղիկներով
եւ միեւնոյն
կարգով
կրկնուած
ըլ­
լաք, շաա
քի չ ան գա մ
1
երկու
ձեոագր
ի
մ ԷԼ
կը գ անենք
մի ե ւն ոյն քառեակներու
խ ումբը
դ
Լարքի
մր մէկ մասին
մէ^ միայն՝
նոյն կար­
գով
դասաւորուած
9
բայք
աող եր ո ւն մէԼ
որոշ
տ ար բեր ո ւ.թիւնն ե ր ո վ. եւ իւրաքանչիւր
շար֊
քը այգ
խումբէն
աոա^
կամ
յեաոյ
ունենալով
ուրիշ
աաղիկներ։
Նոքն եզրակացութեան
կր
յանգի
նաեւ
Մանուկ
Աբեղեան
այն
ընդար­
ձակ
ու մեծ արժէք
ո ւսունԴւ աս ի ր ո ւթ ե ան
մ է ^
զոր վերեւ
յիշատակեցի.
«
Են թ ա գրել
թէ
այս
բազմազան
փ ո վւ ո խ ութ ի ւնն ե ր ը որ յատուկ
են
ժողովրդական
երգին^
ձեռագրական
ծագում
ունին,
այ սին քն ար աա
գրողն
եր ի
ձեռքով
են
յաոա^
եկել
ք
այդ
րնդունելի
չի կարող
լինել։
Ոչ մի անՀաաական
գրական
երկ
ք
որ
յօրին–
ւել է գրւել ով ել պաՀւեչ
է գրաւ որ կերպով,
նոյն իսկ
մեր
Հին յ այ ան ի
բանաստեղծների
աա
ղերը
որոնք
մի ժամանակ
սիրւած
եւ եր–
գւած
են ե՛ղել, ուրեմն
եւ մասամբ
բերանացի
աւան դւած
ք
այդպիսի
եւ այդքան
փ ով։ ո իւ ու֊
թիւններ
չեն
ունեցել
ձեռագիրների
մէՀ։,..
((
Հա/րէն))ների
այս
բ ոչ ո ր
յ ա տ կութ ի ւնն ե բը
մեգ
բերում
են այն Հետեւութեան
որ
դրանք
բերանացի
աւանդուա
ծ ա աղ եր են եղ ե չ։))
Ա–
րեղ եան
1
լ աւելցնէ՝
((
Այդ տաղերը
մէկ
ժա­
ման ակի
եւ մէկ անՀատի
սաեգծ ագործութ
ի ւն
չեն,
այլ րնդՀակառակն
ղրանց
վրայ
աշխա–
աեչ
են բազմաթիւ
սերունդներ,
եւ
դրանք
փովաիւութիւն,
վերամշակութիւն
եւ զարգա­
ցում
կրեչ
են բնականաբար,
երգիչների
բե–
րանին
9
երգելու
ժամանակ,
այն էլ
դարերի
ընթաց
քում։
Ո*ւր ի շ խօսքով,
այղ
փոքրիկ
տաղերն
ապրել
են
ժողովրդական
երգերի
կեա՛նքով
եւ իբրեւ, ժողովրդական
երգեր
գրի
են առնուած
զանագան
մարդոց
ձեռքով
ուս­
տի եւ մէկմէկուց
տարրեր
ա աղա շարքէ, րով
ու
ո աո մա զան
վարիանթներով,
ճիշտ
ինչպէս
մեր
ժամանակի
ժողովրդական
երգերի
ժողո­
վածուներն
են»։
Ուրե՚ժե. ասոնք
Հաւաքական
ստեղծազոր–
հութեան
մր արդի՞ւնք
են։ Ո՛ չ եւ ա/ո՛։
Ո՛չ,
որովհետեւ,
ինչպէս
նկատել
տուած
եմ սՆա–
Հապետ
՚
Բուչակի
Գիւան))ի
յառաջաբանին
մէչ\,
այղ գերազանցապէս
ինքնատիպ
ու
խորազգաց
տաղերուն
գրեթէ
ամրողԼու–
թեանր
մէչ\՝ լեզուակ
ան ինչ ինչ
տարբերու­
թիւներով
ել շատ
մր տաղերու
եւ
տողերու
աւելի
կամ
նուազ
Համարժէք
տարբերակնե–
րու
անՀուն
այլազանո
լթեան
մր մէէէն՝
ոճը,
ներշնչման
ոգին
ու արտայայտման
եղանա–
կ ր , տ ա ղա չա փ ութ ի ւն ր, տ ո ղեր ուն յատուկ
ե–
րաժշտութիլնն
ու դո լնա գեղութ
ի ւն ր ՚
նոյնն
են։ Սկզբնական
միակ
երգիչ
մր, որ
Հիս%եր
է այղ բանաստեղծութիւնը
իր բոլոր
էական
տարրերով,
անհրաժեշտ
է ենթադրել։
Արդէն
նոյն
իսկ
ամենէն
մի ա մի տ
անանուն
ժողո­
վրդական
երդը
որոշ ատենի
մը որոշ
տեղ
մը որոշ Հեղինակ
մը ունեցած
է,
որուն
ա–
նունր
մոռցուած
է, բայց
որուն
բերանացի
յօրինած
երգը
ժողովուրդէն
սիրուելով
բերնէ
բերան
պաՀպանուած
է, ժամանակներու
ըն­
թացքին
ուրիշ
աշուղներէ
եւ
նոյն իսկ
ժողո­
վուրդէն
երդուելով
զանազան
գաւառներու
"՞
ԷԼ՝ լեզուական
և այլ փոփոխութիլններ
կրած
է, Հաւաքական
արտայայտութիւն
դարձած
է ։ Քուչակի
անունով
մեր մէէ\ այժմ
Հանրա­
ծանօթ
այս տաղերուն
Համար
աւելի
եւս
ան–
Հրաժեշտ
է ենթադրել
սկզբնական
միակ
Հե­
ղինակ
մը որ այղ քերթողական
բանաձեւն
ստեղծեր
է, անով արտադրեր
է ամբողշ՝
շարք
մը տաղեր
եւ այգ տաղերը
յետոյ
տեղէ
տեղ
դարէ
գար
փոփոխութ
ե անց,
յաւելմանց,
ընդ–
I այն ման ց ել կրճատմանց
ենթարկուեր
են
շատերու
ձեռքով,
ու նոյն իսկ
ուրիշ
աշուղ­
ներ՝
նոյն ոճով,
տեղին
ու ժամանակին
Հա­
մեմատ՝
լեզուի
տա
ր բեր ո ւթ ի ւնն ե ր ո վ,
նախ­
նական
տաղաշարքր
ճոխա ցուց եր են
բոլորո­
վին
նոր
տաղերով։
Ա.1Դ տաղերը
Հաւաքական,
ժողովրգական
Fonds A.R.A.M