Հայ Ժողովուրդի
մարտիրոսագրութիւնը
լեցուն է Հոգեվարքի ու
մաՀուան
ճիչերով :
Բայց Հայ մտածումը
,
սերունդէ
սերունդ , կանգ պիտի առնէ ,
առանձին խռովքով
մը , թւականի
մը առջեւ, որ կը գերազանցէ բո֊
չորը իր անլուր եղերականութեամր.
1915
Ապրիլ տասնըմէկի
գիշե՛րը :
Այդ գիշերն է , որ
բռնակալութիւնը
,
բռնակալութիւննե–
բուն է՛ն վայրագն ու ԷՂւ արիւնկզակը , դաւադրեց
Հայ
ժողովուրդի
մտածող ու գործող
ուժերուն
դէմ։
Այդ գիշերն է , որ Հաւաքւեցան
մէկիկ մէկիկ Հայ մտաւ Արական­
ները, ա՛լ անգամ
մըն ալ չվերադառնալու
Համար, ա՛լ անգամ
մըն ալ
չբաղխելու
Համար այն դուռը, որ գոցւած էր իրենց ետեւէն
ցաւի ու
յուսաՀատա
թեան
անՀուն Հառաչանքներու
մէջէն :
բռնակալութիւնը
կարծեց սպաննել
Հայ ժողովուրդը, սպան­
նելով անոր ընտրւած
զաւակները :
Բայց Հայ ժողովու րդը ողջ՝ ու իր Հետապնդած
իտէալը
կենդանի
է այսօր , աւելի քան երբե՛ք , որովւետեւ
անմտութիւն
է
յաւակնիլ
մեռցնել
Մ արմնին
մէջէն Գսոլափարը :
բռնակալներու
անարգ փորձը՝
րնկՏել Գաղաւիարը
Բռնի
Ուժով , ոչ նոր է, աւա՛ղ, ել ոչ ալ բացառիկ :
Տիշեցէ՚ք
ճսրտանօ
Պրունսները,
էթիէն
Տսլէները,
Միջնադարեան
խաւարին
դէմ ընդվզող այղ ազատ
միտքերը : Հաւատաքննա
թիւնր
յաւակնհցաւ
,
իր խարոյկներով
խորտակել
անււնց
մտքին ու Հոգիին
ազատ թ" իչքը :
Բայց դուք գիտէք այսօր թէ որո՞ւն Ձնաց յաղթանակը :
Յիշեցէ՚ք
նաեւ ամբողջ փաղանգը
այն Հերոսներուն , որ ծառա–
շան
նոյն բռնակալու
թեան դէմ, փշրելու
Համար իրենց
ժողովուրդին
ստրկութեան
շղթաները :
Ո՞ւր են անոնք , որ Հաւատացած
էին թէ կրնան
սպաննել
կ՚ա–
ղափարր խարոյկներու
կամ կախաղաններու
վրայ, Հրով ու սրով:
Պատմա թիլնը
ծածկած է անոնց անունները
մոռացութեան
ա–
նարգ քօղով :
Ու մինչդեռ կը լռեն ամօթի մէջ, անարգանքի տակ , դաՀիսՂւերը ,
դոՀերը կը խօսին փառքի
մէջ , անմաՀներու
լեղւով :
Մեր հանձնաժողովը
մատուցանելով
յարգանքի այս պարզ ,
բայց
սրտագին
Հարկը մերնաՀատակւած
գրական ու քաղաքական
այն գոր–
•
ծիչներուն,
որոնց մէջ
բռնակալութիւնը
յաւակնեցալ
սպաննել
Հայ ազատագրութեան
իտէալը , առաջնորղւեցաւ
միակ
մտածումով
մը . տօնել
Գաղափարին
յաղթանակը
Բիրտ Ուժին վրայ :
Տ . ԶԱՒԷՆ
Fonds A.R.A.M