Յեղափոխական
բնոյթով
գաղտնի
կազմակերպութեան
կարնոյ
մէք
Հիմնուիլր
պատահականութեան
արդիւնք
չէր՛ Սաղաքիա
Արք*
Օրմանեան
դրած էրթէ Հայ յեղափոխութեան
առաքին
քայլերը
ս
կը*~
սած էին գլխաւորապէս
Վ^անի, Մուշի
ռւ
–
Կարինի
«
դե րազանցապէս
Հար ս ա ա Հ ա ր ուած՝» կուսակալութեան
մէք* :
կազմակերպութիւնը
իր մէք կրցած էր Համախմբել
աւելի քան
200
շարքայիններ
:
Ասոնք
ունէին
իրենց ակո ւմբ—րնթեր
ցարանր,
ուր գաղտնի կը Հաւաքուէին
,
գէրՔ^Ր
Հը ^Լ
ա
ՐԴ
ա
յէ
ս
1
^ԼԼ\
խորՀրդակ–
ցէին ՚, կը վիճէին եւ դրամ կր Հաւաքէին
զէնք գնելու
Համար
:
կազմակերպութեան
մէկ նի ստին,
խումբի
պարագլուխներէն
վարպետ
զինագործ
Աւետիս
Վէմեան իր ելոյ թին մէք ըսաւ
• - «
Մեր
նպատակին
Հասնելու
Համար,
ա
յ ն է ազատութիւն
ձեռք
բերելու
Համար, Հարկաւոր է
1 • -
զէնք,
2 • -
զէնք,
3 • -
զէնք»*
:
Շարունա­
կելով իր ելոյթը
,
ան կոչեց
* - «
Տւէ՚ք մեր ժողովուրդին
զէնք, վար–
*
^*ցրէք
նրան
արիւն թափել եւ նա կր գտնի իւր ճանապարՀը
:
Մենք
մեր
ներկայ
գրո՚-թի՚-նից
մեզ ազատելու
եւ քաղաքական
ազատու­
թիւն
ձեռք
բեր
ելու Համար գէն ձգենք երդմնագրեր
եւ ուղղակի
գի՜՛
մենք
զէնքի օգնութեան»***
:
կանխազգուշական
նկատումներով,
«
Պաշտպան
Հայրենեաց»ր
սովորաբար
կր կոչէին
«
Երկրագործական
Ընկերութիւն»
:
Յետագային
Աւետիս * Վէմեանր
քաՀանայ
ձեռնադրուեցաւ
Գուրգէն
(
պէտք էըլլայ Տէր Գարեգին, Ա– Չ«)
անունով
,
եւ գաղտնի
շարունակեց
զինագործութիւնն
ու թաղէ թաղ տեղափոխումր
քա–
Հանայի
լայն
փէշերուն
տակ
թաքցուած
իր պատրաստած
զէնքե–
րուն»
12
*:
*
Հոս
տեղին է միջանկեալ
քանի մը խօսք րսել Աւետիս
վէմեանի
մասին, որ ամբողջական
նուիրումով
փարեցաւ
Հայ
յեղափոխու­
թեան եւ մեծ ծառայ
ութի
ւնն եր մատուցանեց
կարն ո յ Հայ ժողո­
վուրդին,
ինչպէս որ պիտի տեսնենք 95-ի կոտորածին
ատեն։
122
Ջսն
Կիրակոսեան,
Րուրժուական Դիւանագիտութիւնը եւՀայաստանը,
էք
171,
(
Տես
Մ
աղաքիա
Արք՛
Օրմանեան,
Ազգապատում,
Մաս
2,
Երուսաղէմ,
1927, # 4406)։
|
3
Ռ* Փ» ՏովՀաննիսեան
,
Արեւմտահայ Ազգային Ազատագրական Շարժում­
ները եւ Կարինի «Պաշտպան Հայրենեաց» Կազմակերպութիւնը,
Երեւան,
1965,
# 3 0 3 ։
1 2 4
Կարնոյ Յիշատակին, Հ.#–7––
ազատ
տպարան, վիեննա,
1896, # 79։
125
Մ
•
Գ՛ Ներսիսեան,
Հայ ժողովրդի Ազատագրական Պայքարը Թրքական
քինակալութեան Դէմ, #
182։
126
Ռ՛ Փ* 8 ո վՀ անն ի սեան
,
Արհւմտահայ Ազգային Ազատագրական Շար­
ժումները եւ Կարինի «Պաշտպան Հայրենեաց» Կազմակերպութիւնը, # 303։
- 51 -
Fonds A.R.A.M