լոր եւ մօտակայ,
մի Լա ակնած՛անք
ունեցած՜ էին սաս ո ւնց իներ ո ւ
քա էութեան
եւ. մար ա ունակութեան
ոգիին
վրայ։
Անոնք
բազմիցս
փորձած
էին թափանցել
Սաս ունի
գիւղերէն
ներս,
բայց
միչա
սար–
սափաՀար եւ նօսրացած
չարքերով
եա վերադարձած
էին։ Իսկ Պիթ–
լիսի եւ Մուշի
թուրք
կառավարիչներուն
ոստիկանական
ֆո կատնե–
րր
%
Սեմալէն
անգին
չէին կրցած՛
անցնիլ*®^
։
ծւ>
որովհետեւ
պետու­
թեան
վարչամեքենան
իր սանձարձակ
գազանութիւնն
երր չէր յ
ա
լ \
ո
~ "
զած
կիրարկել
Սա սնոյ քաջարի
ժողովուրդին
վրա
յ
1
ուրեմն
Սաս
ու–
նր Հռչակուած
էր «ապստամբ»
գօտի։
Ամբողջ
Տարօնի
աշխար Հր Աասնոյ
կիսանկախ
գոյավիճակը
չու­
նէր» շատ մը շրջաններ
,
նոյնի սկ Աասնո
յ գաւառին
մէ^, ուր
Հայերն
ու քիւրտերը
խառն կը բնակէին,
Հայերը
քիւրտ
գլխաւոր
ներ
ուս
հ)աֆիրներուն,
ճորտերը
կը Համարուէին։
Երբ Խաֆիր
մը մանչ զա­
ւակ
ունենար,
իւրաքանչիւր
Հայ ճորտի
տունէն
ոչխարով եւ գառ­
նուկով
աչքալոյսի
պէտք է երթային
•
երբ մանչը
պատանութեան
Հասնէր
,
զէնք պէտք է պատրաստէին
անոր»
ամուսնանալու
ատեն
Հարսի ծնոդաց պէտք է պաշչըխ
տային
•
եթէ մեռած
ծնէր,
ոչխարով,
ի
ւ
Դ
ո
վ եւ պանիրով
պէտք է մխիթարէին
Խաֆիրներուն:
Հա յ աղ­
ջիկներ
,
իբրեւ
Հարճ,
Հոլանի
վիճակի
մէֆ, Խաֆիրներու
տան մէֆ
սպասարկութիւն
կ՚ըսէին
,
եւ անոնց արտերը
շաբաթներով
կը քաղ–
Հանէին
«
մե՛րկ
անձամբ եւ բո՛կ
ոտամբ,
արեւակէզ
եւ
փշաՀար
եղած. –.»
103
*
*
իւրաքանչիւր
ճորտ ընտանիք,
քիւրտ
Խաֆիրին
պէտք էր
յանձ–
նէր «• • • եօթը բեռ ցորենդ մէկ պաճար,
Հինգ ոչխար,
երկու
լիար
իւ֊ղ*
երկու
լիար ծխախոտ, մէկ լիար
չորթան,
չորս էիար աղ, մէկ
շալվար, մէկ զոյգ զանգապան,
մէկ զոյգ
գուլպայ,
մէկ զոյգ
խոն­
ճան , մէկ զոյգ
գոգնոցի
ժապաւէն,
երկու
ունկի վառօդ,
երկու
ուն­
կի կապար
,
երկու
ունկի կանափ,
Հինգ
ունկի
ձէթ, Հինգ Հատ պու­
տուկ,
երկու
շերեփ,
երեսուն
դգալ,
չորս
թի», երկու
կողով, վեց
ցախաւել, մէկ դահուկ,
չորս Հաւ, երկու
աքաղաղ,
տասը
սարակ,
Հար որ ,
12
եւ կէս ղրուշ ստակ, եւ տարին
երկու անգամ
ունեցած
ոչխարներէն
կաթ
%
գարնան՝
պանիր
շինելու եւ աշնան
մածուն
բըու–
նեչո
Լ
»
10
*։
|
%
Մարդակերպ
գազաններու
կողմ է գաւառներու
Հայութեան
կե­
ղեքումներն
ու Հ ար ս տա Հ արութիւնն
երր վերֆ
չունէին
: 1867
թ* է 2"
102
կ
Փ
Ա
աս ու նի.
Պատմութիւն Տարօնի Աշխարհի,
էջ
557«
108
Մ՛ Գ– Ներսիսեան,
Հ ա յ ժողո վ ուրդի Ազատագրական Պայքարը Թրքական
Իոսաաետութեան Դէմ,
էջ
50։
»
°* Նոյն, էջ
50։
- 43 -
Fonds A.R.A.M