մուաք,
կռնիչէնէն
երկու, ժամ գէպի
Հիւսիս
Հ Մէկ մասր
մեկնեցաւ
գէ՚գի
Զէ յ թ
ո ւ լ ս
էրեսս
Ենիաիւնեաեան
իշխաններու.
առաՀնորդու–
թեամր
,
որոնց այն ատ
են ո լան մակսւնունր
մոռցուած
ԷՀ
Մնացած
խեգճ
ու. անկար
տա ր ր ր , տոկալուէ
ամէն տեսակ
տանջանքներու՝
կապուած
մնաց իր Հայրենի
Հողին՛, կապանի
փերթին ու սոսկալի
ան­
կումն
եղաւ այս ել ալ անկէ վեր^ չունեցաւ
իր պատմական
մեծ ու
փառաւոր
գիրքր - Առնուեցան
նաեւ Աէկի
Ֆռնուսը
եւ կանչին
,
ո–
րոնց րերգերր
հ իմնա յատակ
քանդուեցան
՚
Այս աղէտներէն
ետք սակայն,
Տօրոսցիներր
դարձեալ
չկո ր–
ս րնցուց
ին
իրենց աղա տա ս իրա կան
ոգին : Չուզելով
աղատ
կեանքը
փոխել ստրկականի
,
ապաստանեցան
դէպի
Զէձթ
ուս
1
Ո
Ր արդէն
բա­
ւական
մեծցած
էր՛ Այնտեղ
ամրացած՝
անդադար
առա ջ
մղեցին
իրենց
պատերազմները
,
երբեմն
յա րձա կողա կան
մինչեւ
Հեռու
տե­
ղեր, եւ երբեմն
պահպանողական
,
այն ատեն որ թշնամիները
կու
՚
էային
Հոծ բազմութեամբ,
իրենց նոր եւ վտանգաւոր
որթն եւս բնա–
չիս^
ընելու։
կորսնցնելով
այլեւս
զինուորական
կարգերն
ու պատ–
րասաութիւնները
,
Զէյթունց
ինե ր ր ստիպուած
էին
կռուիլ
իրենց
գիւղաքաղաքի
շուրթը այգ ահ աղին կանոնաւոր
ուժերուն
գէմ : ՜Շատ
անդամ
դիւրին
եղած է յ
ա
գթել
թշնամիին
իրենց
քաղաքի
սահման­
ներէն
գուբս,
ր
ա
յց
էէ
ա
յէ
ա
յ լ ե ՚ - ս * Հ եռուն
միատեղ
տանելու
հա­
մար , կանոնաւոր
բանակի
ոչ մթերքն
ու ուտեստը,
ոչ ալ
զինուորա­
կան
վրանները
,
որոնց տակ
պատսպարուէին
,
ձիւնին
ու
անձրեւին
դէմ
՚.
Մ էկ խօսքով
կանոնաւոր
զինուորական
գունգերը
վեր
ածուե­
ցան
այլեւս
անհամ աղգեստ
խում բե բու,
որոնց
Աէկս՚է՜Օ.
անունը
կու
տան։
Անոնց
մթերքն
ո
լ
կերակուրը
տան
մ ԷՀն էր եւ իրենց
տուները
իրենց
վերջին
կայանքն
ու բերդերը։
Իրենց ամենախիստ
կռիւները
քաղաքին
շսւ-ր^ր մզուեցան
ել հոն կռուեցան
միշտ փրփրած
առիւծ­
ներու պէս :
Տուլգատրեանները
շատ Հանաց ին
ղրաւել
այս նոր
կայանքր,
բայց
վերջնական
ու վճռական
յաղթանակը
միշտ
Ձ.Է լ թո ւնց ինե ր ո լն
մնաց։
Այգ պատմական
օրերէն
ասդին,
Հազարաւոր
արիւնալի
գէտ–
քերէ վերԸ,
Զէյթունցիին
մէ^ անխախտ
Հաւատք
գոյացած
է թէ -
«
Գեղը
շառն ուա յ , Գեզր
վ՚սխրֆ
է՝» ( * ) եւ «Մեծ
կռիւը
միշտ
Գեղին
եղեյքը
կ՚ուննօ»
( * * ) :
Այսպէս
Ջէյթուն
սկսաւ
վ՛այ լի լ ու զօրանալ,
այլեւս
Արեգն ի
Համայնքին
մէկ
դի՚֊զր
լ
\
է
Ր
* "
V/
ընդհակառակն՝
Արեգին
եւ կապան
եղան իր պա շտ սլան եւս լ գի
լ
զերբ ել ֆռնուս՝
իր աւանը :
Իշխաններն
*
ՎԱԽԸՖ կամ ՎԱԳԸՖ արաբերէն ոստ, է– Թուրքիոյ մէջ Վաղըֆ կը կոչ­
ուին այն կալուածները, որոնք կը վերաբերին ե կ եղեցւոյ, մզկիթ-ի եւ թ է ք ք է յ ի :
Այստեղ կը նշանակէ, որ Զ է յ թ
ո լ
ն ը Աստուծոյ եւ Հայ Ազգին յատուկ քաղաք մըն է ։
* * «
Մե ծ կոիւը միշտ Գեղին հղերքը կ ՚ ը լ լ ա յ » ։
36
Fonds A.R.A.M