եա՚վի
65
տարի
խելացութեամր
եւ քաջութեամբ
կառավարեց
այգ
երկիբներր
( * ) :
Զարմանուհի
Տիկնոջ անկախ
գաւառներէն
դատ , նոյն–
ժամա­
նակները,
սահմանակից
լեռներոլ մէչ գեռ կային
ուրիշ անկախ գա­
ւառներ եւ բերդեր
եւս : Արաբները
վերջնականապէս
չկրցան՛
տիրա­
նալ ամբողջ
Կ/՚լիկիային
.
որովհետեւ
թագաւորին– հետ
չկարողացան
ջնջել նաեւ
այն հայ իշխանները,
որոնք ապաստանես
ան ամ ուռ
լեռ–
ներու եւ բերդերու մէջ եւ շարունակեցին
ինքնագլուխ
կառավարել
իրենց
ժողովուրդ
ր : Այդ դաւ առներուն
մէջ
ն շանաւո բա գո յնն էր
Ցսփա-ւտո ( * * ) ,
իր երկու
հռչակա՛ւոր
բերդերով՝
կո-աի-տսւոՀ»
եւ
ք^արձր քԴրդը :
Այս վերջինին մէջ կը պահուէր
/
ք-ռւբինեանց թա­
գաւորներու,
դանձարանր : Մինչեւ
1467
թուականին,
Հայերն այգ
աեդեր ոչ միայն՝ անկախ
էին, այլեւ,
Օսմանցի
պա ամա գի՛րն ե՝րը կը
վկայեն թէ կր նեղէին
մահմետական
անցորդները
ե՛ւ բաժ կ՚առ­
նէին,
մինչեւ որ Տուլդատրեան
Հյահ—Աուար
տիրեիք
նաեւ
անոնց :
*
Լեց տարի վեր^ Բարձր
/•՝
երդ ցի Հայեր
գլուխ
բարձրա
ցուցին ել
կրկիս
ձե՜ռք բերին
անկախութիւնը։
Բայց
Օսմանցիները
վերջնակա­
նապէս
նաւաճեցին
ղանոնք
\4
Տօին եւ աւերեցին
շրջակաները
։
Այգ
տեղի՝ Հայերէն
ոմանք
թրքացան
ել կոչուե՛ցան
Հայերէն՝
ւԼսւսակ ,
որ թրքաց
լեղ ո ւին մէջ այլափոխելու/
կր կոչուին
մինչ
ցայժմ
Ֆայաազ •
ոմանք
խոյս
տուին
գէպի Ա արոսի
անառիկ
լեռնահովիտ­
ները, գլխաւորաբար
Հաճրնի
րերգին
շո՛ւրջը
Հ Այս
թուականներուն
կ որ Հաճրնն ալ դա-րգացաւ
միաժամանակ
Զէ յ թունին :
Արիւնահեղ
պատերազմներէ
յետոյ
պահեց իր անկախութիւն
ր եւ կազմեց
մ Խբ-
ձակայ
ուրիշ
զօրաւոր
Հ ա լկա 1լան կեգրոն
մը։
*
Ա յ
ս
յիշատակարանլւ գրողն է կիրակոս Վարդապետ, 1473 թուականին,
կանչիի երէց Տէր Յովհաննէսի եղբայրը, Հեթո ւմի ես Զարմանուհւոյ ս երունդ էն։
հիշատակարանը նորոգած է, նոյն ղարմէն.
Զէ յթ ո ւ նի ^
լ
9)
ոնուսի վանահայր
Ղուկաս Վարդապետ, 1.">57 թուականին։
Դեո. 1895-ին, կոնուսի Սբ– կարապետ վանքին մէջ կային շատ մագաղաթ­
եայ եւ թզթհ ա յ ձեոագիրներ, որոնք՛ կը նկարագրէին այդ կոդմհրոս հին ժամա­
նակի անցքերը - մեծ սովը, մեծ ժանտախտը ե ւ երկրաշարժը։ Ատոնց հետ կը
յիշատակուէին նաեւ Անտրունի կողմեր, շատ մը հայկական գիւղերու անունները,
որոնք դեո. 150 տարի առաջ կանգուն եղած են։ Ցաւալի է որ այ գ ձեոագիրները
վաոեցան վանքին հետ, գնդապետ Ալի Պէյի Զէյպէկներա բանակին կ ոզմէ : Ա յ ­
րածներէն անեղծ գտանք մագաղաթեայ երկու թերթիկներ, որոնցմէ մին հայերէն
աւետարանի մը կտորն էր, իսկ միւսը յունարէն գրուած ձհոագրի մը մէկ հատ­
ու ա ծը։ ՛սափրեցինք գանոնք Անգլիական հիւպատոս
«
|արընհէյմին :
* * •
Այժմ կը կոչուի թուրքերէն ՉԱԽԸՏ \
Fonds A.R.A.M