Հաճի Սո լքի աս ազան եւ անոր կ՚ըսէ •-- «Ջեր Հայերուդ
վերաբերեալ
եկեզեցական
Հագ ուստ մը կը ծախ
են կոր,
եթէ
կ՛ ո ւզէք
աոէք
Մեր Հայրենակիցը
կ՚երթայ
կը տեսնէ,
եղելութիւնը
կը պատմէ
Գարահիսարի
առաջնորդ
Սմբատ Վրգ.ին, որ շատ
կը
Հետաքրքրուի
ո.
ո ս կերիչ
մը կը զրկէ քննութեան
Համար՛. Վարպետը
կը տեսնէ
որ ոսկեթել
եպիսկոպոսական
պատարագի
զգեստ
մըն է,
միայն
չաթալթագր
կը պակսէր։
Ծախողը
կը խոստովանի
թէ
Թամզարայի
եկեղեցիէն
գտնուած
է • • •
Վերջապէս
,
200
ոսկիի
կ՚առնեն
,
կը բերեն քաղաք
։
Օուրքառը–
կարմիրի
վրտյ
էր, սքանչելիօրէն
բան ուած,
800
ոսկի տուող
եղաւ,
բայց
ազգը
չուզեց
ձեռքէ
Հանել։
Առաջնորդ
Սմբատ
ս» Վրգ*
Սաատէթեան
չաթալթագ
մըն ալ շինել տուաւ, Զատկի
օրերուն կը–՝
զգեստաւորուէր
այդ
ոսկեթել
շուրջառով,
շատ
կը վայլեցնէր
X՝
Միւս
կողմ է , հաճի
Ա ո լքի աս
\
թա լբանտեան
հետամուտ
կ՚բլլա
յ
ծախողէն
հասկնալու
թէ
%
եկեղեցական
ու
բիշ
ոեւէ Հագուստ
կա՛"յէ.
Մարդը պարզապէս
ըսած
է թէ՝
ինքն
ալ Թամզարայի
եկեղեցին
կողոպտող
Թուրքերէն
գնած
է , բայց
վաճառողները
մնացեալը՛
ծա խած
են Տրապիզոնի
Յոյներուն
Հ
Ր նչ ազգային
Հարստութիւններ
այս
կերպով
յափշտակուած
եւ կորած
են իսպառ։
Գեռ
ան Հ ամ ա ր գանձեր
ունինք,
անծանօթ
անկիւններու
մէք թաքուն,
ես շատ
լաւ գիտեմ
։
Օրինակի
Համար
,
Գարահիսաբէն
մամ մը Հեռու
Ան եր ղի
գի՚֊ղը
կ
ա
ր
,
որուն
վաթսուն
տուն
Հայութիւնը
քորեպան , քարակոփ
եւ մանաւանդ
երկրագործ
էր արհեստով:
Գիւղին
եկեղեցին
ոսկիէ
սկիհ մը ունէր,
զո ր
նուիրած
էր Ս»բիկ էֆ • Ունճեան : Չար
բերաններ
կ՚ըսեն
թէ
Թուր­
քերը՝ խաշեր,
սկիհներ
եւ եկեղեցական
այլ թանկագին
սպասներ
կողոպտելով,
ծա խած
են Հայ ոսկերիչի
մը, որ զանոնք
հալեցուցած
եւ Հսկայ
Հարստութիւն
դիզած
է,
բայց
այսօր
մեծ
յարգ
կը
վ
ա
յելէ
• • •
ԳարաՀիսաբէն
քիլոմեթր
գէսլի
Հիւսիս—արեւելք
գոյութիւն
1
՛
ունի խոշոր
ժայռ
մը, զոր տեղացիք
«
է&աչին ք
ա
բը
^ կ՚անուանեն
։
Այս ալ երկուՀարիւր
մեթր
բարձրութիւն
ունի ։ կիրասոնի
Հին
ճամբան
այս
ժայռին
արեւելեան
կողմ Էն կ
անցնէր։
Իսկ
Աս ա ո ւա ծ ածն ա յ լեռը
կ՚իյնայ
Գա րա Հի սա րի
արեւելեան
կողմը։
իարձունքի
քարաժայռերուն՜
մ իք եւ Հաստատուած
էր
յ ո ւ ­
նական վանքը,
որմէ կուգար
լեռան
անուանակոչումը։
Տիքմէն
լեռը,
հարաւ—արեւմտեան
կողմը
Գարահիսարի
,
2000"
մեթր
բարձրութիւն
ունի։
Լերան ստորոտը
ութը
գիւղեր
կային,,
որոնցմէ
երեքը
Հայ, իսկ
Հինգը
Թուրք։
Մարած
հրաբուխ
՛
մըն էր
պարզապէս
այս
լեռնային
զանգուածը,
որովհետեւ
չորս
կողմը–
պաղած
լալաներ թափած
էին։
Մոխրագոյն
Հիանալի
քարեր , զոր»
- 28 -
Fonds A.R.A.M