կերպարանափոխեց
Հա յասաանի
ազգա
յին
գէ՛*՝
ա
դէ^
Ը.
1
ա
մ^՛՛­
Հիմնովին
յ&ղ
ա
շչվ
ռ
ց
հ ա յ ո ւթ ե ա ն ընկերային կ ա զմը ։
Հայ
Ժողո–
Վ
Ո1Լ
ՐԳ(1
ՐՅՐ^՚Ց էք
Հ
ա
ք * ^ Հ
^
ս ռ
՚
ւյւ
Լ
1
^ի^Լ
գասերը
:
I)րբեմնի
Հգ°ր
ազնուականութեան՝
«*/
ւ
ան ո
ւա
Է րա կան՝^ գա սի աէր երկիրը վե–
րա&ուեց
գիւղացիների
,
Հովիւների
^ արՀեսաաւորների
,
մանր
առեւտրականներ
ի
,
խոնարՀ ծագումով
կդ)*րի
Հայրենիքի
:
^
առա­
քական եւ ռաղմ ական
մ եհ՜ ա ւանգո
ւթ ի ւննե ր ունես ո/
լ
Հա յո ո նա­
խարարութեան
վերջին
շառաւիղները՝
Սիւնեաց եւ ՚է արա բ աղի
՚
քհլիքներր
թաթար
ցեղերի
աեւական
Հարուածների
աակ
քայ–
քայլում
էին նիւթապէս
եւ փոշիանում
քաղաքականապէս
:
Ե ։ այս
այն աաՀուե , ^րբ (^"՚՜ՍՔԱ.
1
թաթարն ու պարսիկը
իշխանութեան
տէրն
էին , ղինուահ՜ էին եւ պաՀ ե լ էին իրենց
ղեկավար
գա ս ր
յանձին
րէկերի
,
խաների
,
փաշաների
,
շէ յխե՚բէի ու թոռունների
;
Թրքահայուր-եան դ ժբ ա խ տ ո ւթի ւնն այն. է ր , որ նրա հարե­
ւանն է ր ք ո ւ ր դ ը ՝ վաչկատուն, լե ո նարնակ , ցեղական բնագդնե–
րով ապրող ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ։ 19–/՛՛շ–
գ
ա
ր ի
Հ
ա
յ
ո
ց պատմութեան
մէկ
մեծ՜ գլուխր
նուիրուած՝ պէտք է էինի Հայ—քրգական
յարաբերու­
թեան : Հայութեան
շաՀերի
,
ապաՀովութեան
տեսակէտիդ
էա–
կան ր քրգութեան
կենցաղն էր
,
նրա վաչկատուն
,
քոէուորական
կեանքը։
«
Որպէս իաշնարա ծ ե ւհո վ իւ ժողո վ ո ւ ր դ ,
գրում էր
Րաֆֆին
ութսունական
թու ականներին
,
քրդ երր մին չ ե ւ այԱՕր
չ ս ո վ որե ցին հաստատաբնակ կեաքին : ՛Սրանց հ ա յր ե նիքը այնտ եղ
է, որտեղ նրանց անասունների համար արօտ կայ : Այս պա անա­
ռով ամբողջ տարի գ ա ղթ ո ւ մ են մի երկրից դ է պի միւ սը » ...
Զ
ա
–
նագան
վայրերից
քուրգլլ
գարնան եւ ամրան
բարձրանում
էր
Հայկական
լեռներր ել ձմեռը
գաղթում
աւելի տաք երկիրներ
. . *
«
Տ ի գ րիսի արեւելեան ափունքի դ աշտ ա վ այրերը կամՄիջա գ ե տք ի
անապատի տ ափարա կները» *) :
երգերի
թափառաշրջիկ
կեանքիդ
Օսմանեան
Հայ
ո
՚ ֊
թ ի ^ ն ը աւերւում
էր
,
թալանւում
եւ տնտեսա­
պէս
քայքայլում
:
Ս աեղծ՜ւում էր վաշկատունի
եւ նստակեացի
յա­
րաբերութեանս
լարումը։
ծ*. ,
անկասկած՜ , Հայ—քրգական
թըշ–
նամա կան յա րա բե բութ ի ւննե ր ի պատճառը
սկիզբը
առաւելապէս
ՔՐգերի այգ կենցաղի
մէ^ պէտք է
որոնել։
Լքիամամ աակ
քրգութեան
մ է ^ եւս առաջանում
էր գասա
յ ին
շերտաւորում
•
ցեղապետը
գառնում էր աւատատէր
,
աղաա
քուրգ
բնակչութեան
մէկ մ ասր Վ^Ր է Ր ած՜ւում
ճո ր ա ո ւթ ե ան : ՝ք՝ո ւ ր գ
ցեղապետը՝
կալուած՜ատէր
,
անՀաշիլ
Հօտերի
,
շարժական
անբաւ.
Հարստութեան
աէր ։ \թա ղինուած՜ էր
,
շրջապատուած
թոռուննե­
րով^ սեպուՀներով
^ ամէն վայրկեան
պատրաստ
աւերելու եւ ա–
* ) «
Տ ա ճ կ ահայք » , Վիհննա, 1913 թ • , էջ 120-21։
21
Fonds A.R.A.M