78
ԴԻՄՈՒՄՆԵՐ՝
տ տ ա »
Պատուիրակութիւնը
ժամանակ
չունէր
Վիեննա
անցնելու,
ուստի*
Լոնտոնի
աւստրիական
դեսպանին
այցելելով*
անոր կը
յանձնէ
Ներսէս
պատրիարքի
նամակը,
ուղղուած
Աւստրօ—Հունգա–
րիոյ
արտաքին
նախարարխւ
ճւ
օրինակ
մը յիչատակագրէն
։
դ՛ես­
պանը կը իյոստանայ
կարդալ
այդ դրութիւնները
ե
յետոյ
ղրկել
կոմս
Անտրաչիին։
Ապա
կ՚աւելցնէ,
«
Հայերը,
Յոյները եւ կաթ Ո -
լիկները
աղօթք պէտք է ընեն Աստուծոյ, որ Սուլթանը
Կ. Պոլիս
Ձնայ, որովհետեւ եթէ ան Ասիա անցնի,
այսինքն եթէ ան Եւ­
րոպական
Թուրքիան
բոլորովին
կորսցնէ, այն ժամանակ
անոր ա–
տելութիւնր
պիտի ծանրանա
յ Ասիոյ քրիստոն
հաներուն
վրայ...ո։
Խրիմեան
ե Զեըաղ
կ՚այցելեն
նաե ֆրանսական
դեսպան
ին ,
որ կ՚ըսէ մեր պատուիրակներուն
, «
Ինքնավար
նահանգներու
Հա­
մար ես միշտ վախ մը ունեցած եմ, այն է, որ երբ թրքական
իշխանութիւնը
Հեռանայ
Հոնկէ, քրիստոնեայ
եւ
մահմետական
կը կռուին
իրարու
Հետ։ Արդեօք
նոյն բանը
պիտի
չպատածի՞
նաեւ Հայաստանի
մէջ, եթէ անոր ինքնավաբութիւն
տրուի»։
իսկ
դե րման դեսպան
ը խորհուրդ
կոլտայ
չռլտով
Պերլին
երթալ
,
Հաւաստե լով թէ Պիղմարք
պիտի աչխատի
թրքահպատակ
քր իստոնեանե
ր ը թրքական
լուծէն
աղատել,
ե չ ատ
Համակրական
կերպով կր Համաձայնի,
որ սՀայաստան
ինքնավարութիւն
ձեռք
բերէ ՛ք՛իւրտերու եւ Թուրքերու
չարիքէն
ազատուելոլ
Համար՛ս
Ան կը պնդէ, թէ սՀայերը
զէնքի ուժով պէտք է գիմադրեն
այգ
աւազակներու
յարձակումներուն»։
իտա լական
դեսպան
ը կ՝ ըսէ
•
(
էԻմ կարծիքով
միւս պետՈԼ–
թիւնները
Հայաստանի
մէջ ակադեմական
շաՀեր
ունին։
Անգլիան
է միայն, որ այնպիսի էական
շաՀեր
ունի այնտեղ, որ ան
նոյն–
իսկ բանակ
կ՚ուղարկէր
Հայաստանը
գրաւելու
Համար, եթէ ի–
րեն այգ թոյլ
տային...՛՛։
Ամենէն
վերք , պատուիրակութիւնը
կ՚երթայ
օսմանեան
դեսպանին
մօտ, որ չատ կը նեղանայ
թէ ինչո՛ւ
իրենք -
Խրիմեան
և Չերազ — թրքաՀպատակ
ը լ լա լով Հանդերձ՝
բոլոր
միւս
դես­
պաններուն
այցելութիւն
տալէն
վերք
իրեն մօտ կ՚երթան։
Գես.
պանը, որ ազդութեամբ
յոյն էր,
Մու֊սորոս
փաչա ,—
խորՀուրգ
կոլտտ)
հրիմեանին՝
եւրոպական
պետոլթիւններոլն
վրայ
յոյսսլր–
նել , որովհետև,
կ՛՚ըսէ ,
«
անոնք ոյժ չունին Ասիական Թոււ՚քիոյ մ՛եջ»։
Fonds A.R.A.M