33
Ռուս
բանակը
Օգոստ , \օին
կը գրաւէ
Ախալցխան
,
ուր
թ՛ուրքերը
մեծ
ընդդիմութիւն
ցոյց կուտան
,
քաղաքը
կ՝՛Ա՛յ ր ի եւ
մեծ չ*արգ տեղի
կ՚ունենայ
։
կռուի
մէջ կը սպաննուի
Հայ սպանե­
րէն
Բէժանեանը
և մէկ քանին
կը վիրաւորռւինէ
"
Բարութիւն
ցոյց
կուտան
սպաներ՝
Ղ,որղանեանը
,
Շամիր
Մելիք
Բէգլարեանը
ևն , ։
Ախա
լցխայի
և շր ջ՚՚՚կ
՚՚՚
յքի
կառավարիչ
կը նչանակուի
զօր. իչ խ .
Բարսեղ
ԲէՀ բուդե
ան ը՛.
Ռուս բանակը
կը յազողի
ազատել
Հազարաւոր
Հայեր , ո–
րոնք
կարսի
և ԱրտաՀանի
շրջանէն
կը տարուէին
դէպի
կրզրում։
Պ՚սսկեւիչ
Օգոստ.
՚
Հ1ին
դիւրութեամբ
կը գրաւէ
ԱրտաՀան
ի բեր­
դը,
որ այն ատեն անառիկ
կը նկատոլէրւ
Հայոց
եկեղեցականները
թափօրով
կը գիմաւորեն
ռուս
զօրավարը
ե
կը յանձնեն
իբես
բերդին
բանալիները։
Պասկեւիչ
երբ ԱրտաՀան
կը գտնուէր
,
լուր
կը
ստացուի
թէ
իչխան
շքավճավաձէն
նուաճեր
է ամբողջ
Պայազիտի
փաչա
յ ո լ –
թիլնը,
որ այն ատեն
բաժնուած
էր
չ
ռ
րս
սանճագներում
Պայւս–
ղիտ , Տիատին
,
Ղ՚ամուր
ե ԱլաչկերտՀ
Պատերազմէն
առաչՀ այս
շըր–
չՀանին
մէչ՝ կար
մօտ
18
Հազար
Հայ բնակիչ
Լ
3-4000
թուրք
և.
քիւրտ։
Զինուորական
գո րծ ոզութ
իլենե
բու
ատեն , այստեղ
եւս
Հայերը
կը միանան
Ռոլսեբուն
ե մեծապէս
կը դիւրացնեն
գբ՚ս–
ւումր։
Հոկտեմբերին
կը սկսի
ձմրան
եղանակը
,
ամէն
կոզմ
ձիւ­
նով
կը ծածկուի
ե կռիւները
կը դագրին՛. Ռուս
ե թուրք
բանակ­
ները
մեծ պատբասաութ
իւններ
կը տեսնեն
ե
1829
^
գարնան
կը
վերսկսի
պատերազմը։
թուրքերը
ե Աճարացիները
Փեար. \Ղ ին
մեծ
ոյժերով
կը յարձակին
Ախ <տւ լց իւ այ ի վրայ
ե կը թալանեն
,
կ ր
կողոպտեն
ու կը ջարդեն
քր իստոնե անե ր ը
է
որոնց
մէկ
մասը
կը
կարողանայ
կեդրոնէս սա
լ բերդի՜ն
մէջ ու կը ղիմադրէ
12
օր
(
մինչև,
որ Վրաստանէն
կը Հասնին
օգնական
ոյժեր
և կ՛ ազատեն
քաղա
քը\
20-25
Հազար
բնակիչներէն
սՂւացած
էին
բերդին
մէջ
պատսպար–
լած
750
ընտանիքներ
,
որոնց
տուները
և գռյքերը
փճացուած
էին ։
Զօր . Պասկեւիչ
Մայիս
\
Գ ին կը Հասնի ԱրտաՀան
և.
30
ին՛
կարս . կ՝իմանայ
որ
30
Հազարնոց
օսմանեան
բանակ
մը կը պատ­
րաստուի
յարձակիլ
Ախալցխայի
վրայ,
իսկ
ուրիշ
բանակ
մը Սո­
ղան
լուի
կողմէն
կուգայ
կարսի
վրայ. Վանի
փաշան
կը պատ
րաս -
տըւի
Պայազիտի
վրայ
յարձակելու։
Յունիս
Ղին
Ռուսերը
մեծ
ն
ա
ՐԳ
կուտան
Ախալցխայի
վրայ
արշաւող
բանակին։
կը
նսւՀան -
ջեն
Օսմանցիները
և ճամբան
կը բացոլի
գէպի
էրզրում։
Պասկեւիչ
արագօրէն
կը Հասնի
Հասան
Գալէ.
քազա–
Fonds A.R.A.M