Բ ա ր ե բ ա խ տ ա բ ա ր մ ա ս ւ/լւ բ ա ս սլսւո ձ գ ա ծ ը լ լ ա լ ո վ Հ. Ս.ե ՚ ր ե մ ե տ ն ի ք ո վ ( ո ր մ տ ա դ ի ր հր Տետ–
դՏետհ Ո բ ս ւ տ ա բ ա կ ե լ դ ա յ ն ս « Բ ա գ մ ա վ հ պ ւ փ մ հ ջ ) , Զ ա ր դ ա ր ե ա ն կ ր ց ա ծ ե յ ե տ ո յ
ի ր ա ւ ա ն դ ը
վ ե ր ս տ ա ն ա լ և 1910 իք" ( տ լ ս կ ու բ ե մ ն ս կ ս ի լ պ ր ա կ սա. պ ր ա կ Տ ր ա տ ա թ ա կ ո լ թ ե ա ն ը պ ա տ կ ե ր ա ­
զ ա ր դ ա յ ն շ ա հ ե կ ա ն գ ո ր ծ ի ն
(;
է|ւօւս»ա1ււսւ՚սւ(ւ)
ո ր « Հ ա յ ե ր ե ւ ե լ ի ն ե ր ո ւ
կ ե ն ս ա գ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը ,
լ ո լ ս ա ն կ ա ր ն ե ր ր , ձեո.ագիրներլւ» կ ր բ ո վ ա ն դ ա կ է , զ ա ր դ ա ր ո ւ ա ծ մ ա ն ա ւ ա ն դ
քւին գ ի ր ք ե ր հ և
բ ե ր թ ե ր Լ բ ա զ մ ա թ ի ւ ւ լ ի ն կ ա տ ի պ ե ջ ե բ ո վ : « Յ ի շ ա տ ա կ ա ր ա ն >ի տ ս լ ա գ ր ո ւ ր ի ւ ն ր կ ր շ ա ր ո լ ն ա կ ո լ ի
դեռ. , իր ե ղ բ օ ր ը ՝ Պ ի մ հ ն ի գ ո ր ծ ա կ ց ո ւ թ ե ա մ բ : — Բ ա ց ա ս տ ի , ե ր կ ո ւ ք ն ի ն մ ե կ ձ ե ռ ն ա մ ո ւ խ ե ղ ա ւ )
են ս պ ա ռ ա ծ ե ր կ ե ր ո ւ վ ե ր ա տ պ ո ւ մ ի գ ո ր ծ ի ն
|ւ « Ա ղ ա տ մ ա տ ե ն ա շ ա ր » տ ի տ ղ ո ս ո վ լոյս ը ն ծ ա յ ա ծ
ք ա ն ի մ ը տ ա ս ն ե ա կ դ ի ր ք ե ր ։ — Վ ա Տ ա ն 1911 ի ն ա ն ց ա ծ հ ե բ ո ւ ս ա ղ հ մ , ա պ ա ր ա ն ը կ ա ր գ ա ­
դրելու պ ա շ տ օ ն ո վ ։
Վ ա ն ք ի ն դ ր ա ց ո ւ ցւսկլւ պ ա տ ր ա ս տ ա ծ ա տ ե ն , լ ի ո շ ի ն ե ր ո լ մ հ ջ ի բ ր ա ն պ ե տ
ն ե տ ո ւ ա ծ բ ա ն կ ա գ ի ն ճ ն ո ւ թ ի լ ն մ ը ե ր ե ւ ա ն Տ ա ն ա ծ հ , Գ ա գ ի կ բ ա գ ա ւ ո բ ի ն կ ն ո ջ ու ա ղ ջ կ ա ն պ ա տ ­
կ ե ր ը որ ա պ ա մ ե ծ ա ղ մ ո ւ կ ք՛անեց ք հ ո ւ ս ա ք ւ ա յ ե ր ո ւ մ հ ջ և ո ւ ս ո ւ մ ն ա ս ի ր ո ւ ե ց ա ւ Գ ա ր ե գ ի ն վրդ.ե :
Նոյն տ ա ր ւ ո յ ն վ ե ր ջ ե ր ը Գ ա Տ ի ր ե մ ե կ ն ե լ ո վ ՝ հ ա ս տ ա տ ո ւ ա ծ հ Տոն ի բ ր գ ր ա վ ա ճ ա ռ. : Պ ա տ ր ա ս տ ա ծ
ա ն ի Ե գ ի պ տ ա հ ա յ դ ա գ ո ւ ր ի ն պ ա տ մ ո ւ թ ի ւ ն ը գոր մ տ ա դ ի ր I. |ւ մ օ տ ո յ լոյս ը ն ծ ա յ ե լ ո ւ . ո ւ ն ի ն ա ե ւ
«
Հին օ ր ե ր , մ ո ռ ց ո ւ ա ծ դ ո ՛ ւ ա ր ն ե ր » ա ն ո ւ ն գ ո ր ծ մ ր որ կ ր պ ա ր ո ւ ն ա կ հ ս ի ր ռ ւ ա ծ դ ր ա գ ե տ ն ե ր հ
ւււ(**|ւււլ գ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր , ( Գ ո լ ը ե ա ն ե 1 , Պ հ շ ի ք թ ա շ ւ ե ա ն հ 2 ա ն տ ի պ ո տ ա ն ա ւ ո ր ,
բ ւ ս ս մ ա թ ի լ ն ա ­
մ ա կ ն ե ր Տոգելուս Խ ր ի մ ե ա ն Հ ա յ ր ի կ հ ե ն . ) :
* *
Հ ա յ տ պ ա գ ր ո ւ թ ե ա ն պ ա տ մ ո ւ թ ե ա մ բ ղ բ ա ղ ո ղ ն ե ր հ ն կ ա ն դեռ. ե ր կ ո ւ Տոգի այ , Ա Բ Ր Ա ­
Հ Ա Մ Ա Յ Վ Ա Զ Ե Ա ն ը , ծն. 1846 , մ ե ռ . 1909, ( պ ա տ կ ե ր և կ ե ն ս ա գ ր ո ւ թ ի ւ ն տ ե ՛ ս « Ա մ է ն ո ւ ն Տ ա ր ե ­
ց ո յ ց ը » , 1910 տ ա ր ի ) որ իր
Շ ա ւ ՛ հ ա յ կե1ււււււ
<|ւ*ուր1.ււ։քւց ե ռ ւ ս Տ ա տ ո թ ե ր կ ի ն մ հ ջ Հ ա յ ո ց տր–
պ ա գ ր տ կ ա ն գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ ի լ ն ր Տսւյելացոլցած
հ՝ տ ա ր ա ծ ո ւ ն , ճ ա պ ա ղ 1ւ ա ն կ ա պ մ ե թ ո տ ո վ մ ր : —
1
սւկ մ ի ւ ս ն ե կ ե ն ս ա դ ի ը - ք դ ւ ա պ ա ր ս ւ կ ա գ ի ը 1ւ Ա ղ դ ՛ ե ր ե ս վ ւ ո խ ա ն Ա Ր օ Ա Կ Ա. Ա Լ Պ Օ Յ Ա Ճ Ե Ա Ն ը ։
(
ք ն ա ծ հ Ս կ ի լ ւ ո ա ր , 17 Յունիս 1879 ի ն . նիւն. կրթ. Ս տ ա ց ա ծ Պ ե ր պ հ ր ե տ ն , յ ե տ ո յ Կ ե դ ր ո ն ա կ ա ն ՝
ա շ ա կ ե ր տ ե լ ո վ Հ. Ա ս ա տ ո ւ ր ի : 1897 ի ն « Բ ի ւ զ ա ն դ ի ո ն » ի մ հ ջ ե ր ե ւ ց ա ծ հ ի ր Ա. յ օ դ ո ւ ա ծ ն ՛ Ա. Ա.
ս կ զ բ ն ա տ ա ռ ե ր ո վ . Ա մ ե ն ա յ ն Հ ա յ ո ց կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ո ւ թ ի ւ ն ը » , յ ե տ ո յ մ ա ս ն ա կ ց ա ծ ե Կ ե դ ր ո ն ա կ ա ն ի
շ ո ւ բ յ ր յ ա ր ո ւ ց ո ւ ա ծ
խ ն դ ր ո յ ն ։
Ա յ ն ո ւ Տետեւ
մ ն ա յ ո ւ ն ա շ խ ա տ ա կ ի ց
«
Բխ ղ ա ն դ ի ո ն »ի ,
ս կ ս ե լ ո վ
շ ա ր ք ն « Ա ն հ ե տ ա ց ո ղ դ ե մ ք ե ր » ո ւ և դ ա ն ա դ ա ն բ ա ն ա ս ի ր ա կ ա ն յ օ դ ո ւ ա ծ ն ե ր ո ւ ո ր ո ն ց մ հ կ ա ր ե ւ ո ր ն և –
րհն յ ի շ ե ն ք « Հ ա յ ո ց ա ն մ ի ա բ ա ն ո ւ թ ե ա ն պ ա տ ճ ա ռ ն ե ր ը » ,
«
Ջօրլոլի Հ ա յ ե ր ը » , «Կրթ. ւ խ ւ ն տ մ ե ա կ
մր» ,
«1
'
տնկալբիի դ ե թ ե դ մ ա ն ա տ ո ւ ն ը » են. : Ա ր շ ա կ 3 տ ա ր ի խ մ բ ա գ ր ո ղ ը ե ղ ա ծ ե Հ ի ւ ա ն դ ա ն ո ց ի
«
Ը ն դ ա ր ձ ա կ Օ ր ա ց ո յ ց » ն ե ր ո ւ ն (1908-1910), ո ր ո ն ց մ հ վ ե ր ջ ի ն ը շ ա հ ե կ ա ն հ յոյմ , 453 ե ջ ե հ ո վ կ ո ւ ռ
ա մ վ ւ ո փ ո ւ մ ն ըլլալուն «Ազգ. Ս ա հ մ ա ն ա դ ր ո ւ թ ե ա ն » պ ա տ մ ո ւ թ ե ա ն : Հ ե ղ ի ն ա կ ա ծ ե « Ս ր բ ո ւ հ ի Տիւ–
ս ա բ յ ի վ ր ա յ ո ւ ս ո ւ մ ն ա ս ի ր ո ւ թ ի ւ ն մ ը (1901 ի ն Վ ե ն ե տ ի կ տպ.) , ն ա ե ւ ս տ ո ւ ա ր կ ե ն ս ա գ ր ա կ ա ն ­
ները «Կ. Փ ա ն ո ս ե ա ն » ի | լ « Ա ր մ ե ն ա կ Հ ա յ կ ո ւ ն ի ո ի ( վ ե ր ջ ի ն ն ե ր ս դ ե ռ ա ն տ ի պ ) ;
1
՚
ր «Ռումելիի
Հ ա յ ե ր ը » գ ո ր ծ ը 1907 ի ն պ ս ա կ ո ւ ա ծ ե
1
'
գ մ ի ր ե ա ն ց ււլւ. մ ր ց ա ն ա կ ո վ ։ Ա շ խ ա տ ա կ ց ա ծ
Հ. Ա մ ս օ ր ­
ե ա յ ի
9
1)՝
աղիկի ( Հ ա յ եկեղ. երւտ1շաու թիւ ն ր ) , լ 1 ո ւ ր Տ ա ն դ ա կ ի (Յոլնսւց պ ա տ ր ի ա ր ք ո լ թ ի լ ն ր ) 1ւ
սլօլսաՏայ պ ա ր բ ե ր ա կ ա ն ն ե ր ո ւ , ե ր բ ե մ ն
«
II.
Ա ն գ ե ղ ե ա յ » ե «Օաւարշ» ծ ա ծ կ ա ն ո ւ ն ն ե ր ո վ : —
ս ա ո ն ց մ ե զ ա տ , Ա լ պ օ յ ա ճ ի ա ն
1912
տ ա ր ւ ո յ «Կոյմւակ» ամերիկա1՝աւյ Տ ա ն դ հ ս ի ն 2 — 5 թ ի լ ե ր ո ւ ն
ւ1հջ Տ ր ա տ ա ր ա կ ե ց « Ջ ո ր ս Տ ս յ բ ի լ ր ա մ ե ա կ Հ ա յ Տ պ ա գ ր ո ւ թ ե ա ն » վ ե ր ն ա դ ի ր ո վ յ օ դ ո ւ ա ծ մ ը որ Տաըե–
ւ ա ն ց ի կ ա կ ն ա ր կ մ ը ն եր՝ ն ո յ ն ի ն վ ր ա յ ձ գ ո ւ ա ծ ;
* •*
Հ ա ւ 1|անդ
կ ՚ ա ռ ն ե ն ք պ ա Տ մ ը , յիշաաա1լելւււ Տ ա մ ա ր ք ա ն ի մ ը ա ն ձ ե ր ալ ո ր ո ն ք
ո՚յ՛
ս ո ւ ա ղ ծ ա ռ ա յ ո ւ թ ի ւ ն մ ը մ ա տ ո ւ ց ա ծ ե ն Հ ա յ Տ պ ա գ ր ո ւ թ ե ա ն պ ա տ մ ո ւ թ ե ա ն մ ե կ ո ւ ր ի շ
ճ ի ւ ղ ի ն ,
,
սս
3
թ ե ր թ ե լ ս » ո ւ ս ո ւ մ ն ա ս ի ր ո ւ թ ե ա ն :
1.
Հ. Փ Ի Լ Ի Պ Պ հ Ս Ճ Ա ՄՃ Ե Ա 1. («Ագգ. լ ր ա գ ի ր ն ե ր ո ւ ն ա
օրւս–
գ ի ր ն ե ր ո ւ ն պ ւ ս տ մ ո լ թ ի լ ն ը » , 1850 ին՝ « Ե ւ ր ո պ ա » շ ա բ ա թ ա թ ե ր թ ի ն
մ հ ջ , Վ ի ե ն ն ա ) : 2. ՄԻ Հ Ր Դ Ա Տ –
Ե Ա ն 8 (1860 ին՝ «Փարխլ» Տ ա ն դ հ ս ի ն մ հ ջ , Բ ա ր ի դ ) : 3. 31ՄՈՅ (1878 ի ն՝ « Հ ա յ ո ց Մ ա մ ո լ լ ր Ռ ո ւ ­
ս ա ս տ ա ն ո ւ մ » , Թ ի ֆ լ ի դ ) ; 4. Հ. Գ Ր Ի Գ Ո Ր Ի Ս Գ Ա Լ Է Մ Ք Ե Ա Ր Ե Ա ն (1893 ին՝ « Պ ա տ մ ո ւ թ ի ւ ն
Հ ա յ |,ր–
թւսգրութեան» , Վ ի ե ն ն ա ) ։ 5.Ջ ի ւ ա ն ի ա ն դ ո լ գ ա կ ա ն ա շ ո ւ ղ ի ն դաւ ա կ ր ՝ Գ Ա Ր Ե ԳԻ1. Լ . եԻՈ ն Ե Ա Ն 8
(1895
ին՝ « Հ ա յ ո ց պ ա ր բ ե ր ա կ ա ն մ ա մ ո ւ լ ը » , Ա լ հ ք ս ա ն դ ր ա պ օ լ ) : 6. Հ. Մ Կ Ր Տ ԻՁ ՊՈՏՈՒՐԵԱ1.
(1909
ին՝ «Հայ մ ա մ ո ւ լ ը 15 տ ա ր ո ւ ա ն մհջ՛ 1894-1909», Վ ե ն ե տ ի կ ) ։ 7. ԱՐՍԷ1ւ–ՏՒՐԱ*Լ (1912ին՝
Ա մ ե ր ի կ ա հ ա յ Ս
*
աւ1
*
ւււլը , Ս ՛ ո ւ շ ե ղ
1
).
ի « Ա մ ե ր ի կ ա հ ա յ Տ ա ր ե ց ո յ ց լ ա ի ն մ հ ջ , Պ օ ս թ ը ն :
5
Fonds A.R.A.M