2 1 1
թքէւէաչի
՚
ֆրէմհսակաՆ
գեոպա%ք%, որ ծխախոտի
շնորՀէլ
Հրաշալի
բժշկոլ–,.
թիկններ
կատարեց
և. զս-յն
ծանօթացոյց
կաաարինէ
թագոլՀիին
արքա.–,
&1
՚
քԻ
ն
ձ՝֊»ման*սկին
Համար
նշանաւոր
գիրք
մը
Հեղինակութիւն
բժիշկ
էա֊րՀ
կթիէի
ե–
ժ * " ն Լիհպդյի,
(1670),
«
ծ/»
կրագործ ո*, թիւն
բ ե
Գիւղական
Տ––––ն^ը՝
գիտական
աշխարՀի
մ՝էշ\ ծխախոտին
կամ
վնիքոթինշի
առա
ւ ելութիւնն
կ՛բ Հա տագովեց
։
Հ-ՆորՀիւ
այո Հեղինակներուն,
բոլս տա
բանութեաձա
մէշ\ Նիք»յէ
անունը
Հ/Լաց տիեղկ՛ ա կան
է
իբ գտ֊ած այս
Համայ֊,
Նաբոյ֊ւիէ՛
շ ն ո ք Հ ի * ֊ ֊ ։
Հակառակ
քանփ
մը Վե Հապեաներու
րՆ դ ՛լ ի մ ո ւ թ եան
է
ծխախոաի
.
մշակութիւնն
ու գոբծ-ած
ուի9ի-ւն^ը
շուտով
բնդՀանրացաՆ
Էւբոպայի
մէք։
Գավով
ծխախոտին
Արեւ
ելքի
մկ շ* ներած
ու մին , բնական
կ
մտածել
թէ Պարսիկներն
են ոբղայՆ
ծանօթ՛ացուցին*
կ֊արեվի
կ ենթ՛ադրել
նաե ոբ
ձեն ո վա ցի
՛
ե. Վե ն֊եսփ՚կց
ի
՛
ն ա ւ֊ա ոտ
ին երն կ,ին որ էբե
նց յանղու գն Հա մ ֊.
բորգս-֊թեանց
ընթ աղցքին
,
Արեւելքի
ժողովուրդներուն
Ներկայացուցին
ծխախոաի
աո՛աջին
տ եր ելն երբ , ե լգ անոնք
կ-անգ կ՚առնէին
՚
ՄիՀեր-կրա
կա–,
%
ի նաւաՀանգիսս՚ներոլն
մէՀ՝
ինչպէս
կ ո ս տան գն ո ւպո
լի ս , Իզմիր»
ՀԼղեք*–
սանտրէ թ,
Պէյրութ
եւ՚այլնէ
Ամէն պարագայի
տ-ակ Արեւելքի
մէչ֊ծխ-ախո-աը
աոաֆին
անգամ
մշակ֊,
ուեցաւ
Ա.610ԷՆ (ւ կը կ-ա-րծ ուի թէ ա՛ռածին
մշակութեան
Հողերը
գանուեր
քան
թրակիոյ
մէ^, յետոյ
էն ի ս ե ՚թուրՀալի
գիւղերուն
լք՛
Կ
ա
յ Ք Ը*
այսօր–,
"
լան
յոՀՆական
ս ա Հ մանն երո լ մէի Ւզմիր ե ՍէլՀսւք
ե. Այ ասոլ.լ ըք
գիլղե֊.
րուն շրջանները
ՀԼրելել^քի
առածին
կ ե դր ոնն ե-ր կն եղան* ուր ծխախոտս
կ՛ար֊,
•
աադրոլկր
I
էյրկաբ
֊
ժամանակ
ծխախո՛տի
գոբծ ած ութի+֊նբ
խսսոռբէն
արդիլոլցաւ.
այս երկիրներուն
սէ շ* ե. մոլի
ծխալները
ոաիպուած
էիՆ գաւրոնի
կիրարկե–
բււ
իրենց
Ա
՛
յ՛լ֊ Հ ֊֊*՛ ՚"
ա
1
՚ 1 ՚
ե լ ի սովորութիւնը
է
Աոլլթան
ԱիւլԷյմանի
գաՀա––֊
կւսլոլթեան
ժամանակ
էը ո,ր ծխողները
իրաւական
ազատութիւն
ստացան,
պայմանաւ
սակայն
որ անոնք
մասնաւոր
տուրք
մը վձարէիՆ
ԱռլլթանիՆտ
Արեւելք
ներած՜ուած՜
ծխախո՚տոի
առածին
տերեւները
ոչ մէկ
Հանգի֊.
*
ո*ւթիւ.ն
ունէին
մեր
Հ
թ ր քակ ան ծխախոտէ
կոչ՛ածին
Հ՛ետ ։ Անոնք
շատ
կարծր
1
ւ բարկ էին ու զժոլարոլթեամբ
կը վառէին
է Ասկէ դատ
ծխողին
բերանին
մէֆ շատ
անախորժ
/
եղի Համ մը կը ձգէիՆ»
մէկ խ՛ոսքով
բու֊,
րւ-ււհԴւալէա խոտ
մըն էր միայն*
՛
զոր
բնութիւնը
ԼնզիկՆերուՆ
ընձեռած–
էր
ե. զոր կը մշակէին
մասնաւորաբար
իր բժշկական
յատկութ
իւննե բուն Հա֊,
մար
ւ
կխախոտի
այս Հերոսական
շրջանին
մարդիկ
չէին
գ ո Հան
ար
միայն
Դ
սյ
յն
ծխելով
թռչուններու
պաբպուած
ոսկորներուն
մէք էն ,
Ա՛յլ
ն սւ ել
ա
երեւ%երը
նուրբ
փ
ո
չիի
վերածելով*
ռ ուն գերն ուն մէք՝ կը փչէիՆ
յաճախ
յ
Ի
Ն
էպէս որ կ՚ընեն
ա յ սոր ո լան քթ ախոա
քա շու-լներ
ը*
Արել ելքցիները
չուշացան
Հնդկական
այս տերեւներու
գործ՜ած
ոլ֊–
թեան
ձելը
բարեէիոխելոլ
ե կատարելագործելու
է Ա՝եծ
սանղ եր ու մէք կը
մանրէին ե կը ծխէին
փողիկներու
միջոցաւ։
հետագային
Հ
\\\\
ՀԱ%–*\Ը
Հարս֊,
ա
–
սցալ
ոսկիի ե– արծաթի
թաՆկագիՆ
զարդերով։
Ոմանց մէք
բՆդելոլզեցիՆ
ա
կեր
էլ թանկագին
քարեր
ել սովորութիւն
եղաւ
ղանոնք
օժաելիԴըր֊֊
ձուած
Հողէ
կրակարաններով։
Fonds A.R.A.M