թատերաբեմին վբայ որոշ անհատներ գործած են որպէս դե­
րակատարներ : Ահա հոգեբանական այս մթնոլորտը կամ կլի­
ման է ոբ պատկերացած կը գտնենք Պատմա–Յուշագրական
բաժնին մէջ : Յուշագբողներր րնդհանրապէս փորձառու, լուրջ
ու վերլուծող անհատներ են որոնք ապրած ու շնչած են այդ
մթնոլորտին մէջ եւ որպէս կենդանի վկաներ յուշհրով րնթհր–
ցողին աչքին առջեւ կը նկարեն տիրող մթնոլորտին այլսպան
հրեսակներր : Զոր օրինակ, այս բաժնին մէջ իբօւի • Կարապետ
Տաղլհան, ՛Նիւ Լոնտոնի Աղջկանց Գոլէնէն , կբ յուշագրէ այն
օրերն ու տարիները զորս անցուցած է Ադենական Վարժարա­
նին մէջ (հին շրջանին) , ուր իբրեւ տնօրէն իր տեւական ազ–
դեցութիւնր թողած է Տիար Յակոբ Պէքեարհան , բնիկ Անթէպ–
ցի , շրջանաւարտ էջմիածնի Գէորգեան ճեմարանէն : Անոնք որ
ժամանակակից չէին եւ կամ ուղղակի շվւման եկած չէին Տիար
Յակոբ Պէքհարեանի հետ, որոշ , յստակ ու իրականութհան մօ­
տեցող գաղափար մր չէին կրնար կազմել կրթական այս մշա­
կին կեանքին , իտէալնհբուն եւ իր արահետին ու հետքին վրայ
ձգած սպդհցութհան մասին : կարդալով ք^րօփ • Կարապետ Տաղ–
լհանի այդ յուշհրը՝ կենդանի ու վառ գոյներով պատկերացած
կր գտնենք Անթէպի կրթական ռահվիրաներէն մէկուն անձնա­
ւորութիւնը : ՛Նոյնը՝ Բրօւֆ • Ալեքսան Պէգնեանի ներքին կեան­
քին մասին։ Անտարակոյս, գրողին անկհղծութիւնր , սշմար–
տախօսութիւնր եւ իրերու խորը թափանցելու կարողութիւնր
կ՚աբժէքաւոբհն անոր գրածներն ու պատմածներր : ՚Նոյնր կրր–
նայ րսուիլ միւս գրողներու մասին : Զոր օրինակ, ո՞վ կրնար
աւելի վառ գոյներով նկարել , քան Պր • Վ • Մ • ՚ք^իւրքսեան , այն
դէպքերն ու պարագաները որոնք յանգած են Վաըդանեան Կըր–
թարանի բացման պարագաներուն ու հիմնարկութեան ձհռ–
նարկնհբուն : Պր • Վ– Մ– ՚քփւրքսեսաի գրութեան մէջ, կարծես
թ է պաստառի մր վբայ , նկարուած կր տեսնենք հարազատ գ ո յ ­
ներով , կենդանագիրն ու հոգեբանութիւնը այն անձհրուն որոնք
գլխաւոր դերը կատարած են վեբոյիշհալ ազգաշինական ու
կրթական արդիւնալից աշխատանքներուն մ՛էջ :
ճիշտ այս նկատումներով՝ այս բաժնին մէջ տեղ տուած
ենք բազմաթիւ կարեւոր գբութիւններու, որոնք իրենց զուտ
գրական արժէքէն զատ , ունին նաեւ պատմա–յուշագրական ար­
ժէք մր : Թող լուրջ ընթհրցոզբ դատէ թ է որքա՜ն յաջողած կամ
վրիպած ենք մեր անկեղծ առաջադրութեան մէջ :
Կենսագրական բաժինր որքան ալ հոխ թուի արտաքնապէս ,
իրականին մէջ լման չ է ։ Պատհառր պարզ է ։ Ոմանք անհոգու–
ժ
Fonds A.R.A.M