ԾԱՌ
ԾԱՌ
^յ՚քքԱ
«
ածել,
ուղարկել»
բառի
հետ։
Սադըզեան ՀԱ 1909, 335 և \կ.էՏ% Ցու֊
շարձան 402, 408 սումեր.
է1Ր,
«
ծառ,
փայտ», է&Հ «աճիլ»։ Մառ
3 8 0
22, 86
վրաց.
ձելի,
ափխազ.
ածլա,
մինգր.
ջ\Ա1լ(հփԷ)
«
ծառ»
բառերի
հետ. իսկ
3 8 0
1925, 667
ծաո, ա ն տ ա ռ
և
տ ե ր և
կցում Է ռուս.
^ 6 թ 6 8 0
«
ծառ»
բառին։
աՁբւ՚Օէհ,
Ճտ13
բօ1^ց1.
99
արաբ.
ՏՁ–
ՐՁ։
Վերի
մեկնութիւնը
տուաւ
ԲշԺՇւ՛–
Տ 6 Ո
\
<2 33, 194= նպաստ., Էջ 2, որ
յիշում Է կասկածով
8
օ1ՏՅՇզ
145
և ըն­
դունում Է
ԲօԽ ա ^
1, 609։
Վերը՝ Արմ.
բառ. հտ. Գ. Էջ 743 չէի րնդունած
այս
մեկնութիւնր և էջ 1000 կցել էի
կ ա ռ
«
փուշ»
բառի հետ՝ նախաձևը
դնելով
§
2
քքՕ–։
Այժմ հրաժարւում եմ այս մեկ–
նոլթիլնից։
ՏքՈ0Աէ–^611Խէ
404
յն.
քՏքթՅէ
բառի ծագումը
անյայտ է հա­
մարում, չխօսելով
բնաւ
ծառ
ևն համե­
մատութեանց
վր
ա
յ։
ԳԻՌ.֊Ալշ.
Ախց. Գոր. Ակն. Երև. Կր.
Ղրբ. Մկ. Մշ. Մրղ. Շմ. Ոզմ. Ջղ. Սլմ. Վն.
ծառ,
Տփ.
ծար,
Ասլ. Խրբ.
Հմշ. Ննխ. Պլ.
Ռ. Սեբ. Սչ. Տիգ.
ձառ,
Ագլ.
ծօռ,
Զթ՛
ձօռ,
ձոռ,
Հճ.
ձօր։ —
Ղրբ. մնկ.
ծ ա ՚ ծ ա ռ
«
ոտի
վրայ կանգնիր։
—
Ծառզարդար
բառը
(
վր–
կայոլած է 1221 թուի մի
արձանագրութեան
մէջ, տե ս Ամատ. Հայոց բառ ու բան, էջ
304)
դարձել է Ջղ.
ծ ա ռ ա զ ա ր դ ՛ ա ր ,
Մշ.
ծ ա ռ ­
զ ա ր դ ՛ ա ր ,
Երև.
ծա ոզա րր
ար,
Աեբ.
ձառզար–
թար,
Ոզմ.
ծաոզւու՝դ՚աւ՝,
Մ րղ. Սլմ.
ծառ–
զաՐթւու՝,
Վն.
ծառդւորտւոր,
Մկ.
ծաոզաւ՝–
տաՐ,
Կր.
ծ ա ոզա դ ՚ ա ր ,
Շմ.
ծ ա ո ա զւ ո ւ ՚ թ ւ ո ք
1
(
<Հ
"
ծառազարդարք
ձևից), Ասլ. Պլ. Ռ.
զւսր–
զարթար,
Մժ.
զազաՐթաւ՝,
Ղրբ.
զ ր ր զ ւ ո ՚ ո –
թա ռ
կամ պարզապէս
զա՚ւ՝թ1Ո11,
Գոր.
զրրր–
զա՚ւ՚թէՈռ,
Ատն. (թրքախօս
հայոց մէջ)
զար..
զաթթար
(
Բիւր. 1900, 454), որոնց
մէջ
նախաձայն
ծ
վերածուած
է
Ղ՜ի՝
յաջորդ
զ
ձայնի
նմանութեամբ.
հմմտ.
զ ո յ յ > օ
1
ո յ օ
լ
,
ծ ա ղ կ ա դ ա Ր դ >
Աչ.
զաղգա–
դարդ՛.
որի հակառակն է Ախց.
ծ ա ր ծ ա թ ա ր
(
Վարդանեան,
Ժող. անգիր բնստ. էջ 9՝ ե֊
բեք
անգամ). Մրշ.
ծ օ ռ ծ ա ռ թ օ ր
(
կարդա՛
ձօռձառթօր.
Գաբիկեան,
Ամէն. տարեց.
1922,
325)։–
Նոր
բառեր են
ծառաբար,
ծառծակուկ, ծառապտուղ, ծաոել, ծառժա–
ռոտ,
ծառկոտրունք, ծառտակ,
ծառշուք,
ծառուտք, ծառնիվեր, ծաոնոց,
ծառնուկ,
ծաոնամէջ.
վերջինների
մէջ արմատր դար­
ձել է
ծառն,
ինչպէս որ ՛այլուր ունինք սեռ.
ծառան,
Ախց. յգ.
ծաոներ,
հնից յգ. սեռ.
ծաոանց
Խոսր. պարդ։—Աէօլէօզի
մէջ (Բիւ–
թանիա)
ծառ
յատկապէս
նշանակում է «ձի­
թենի,
ձիթաստան»։
ՓՈԽ. — Վրաց.
ծարավի ^Օ(^^Յ°
«
մացա­
ռուտ, թփերով և մացառներով
լցուած տեղ»,
կամ
^ծ&տօյօ ծաոաւիի
«
ուռիների փոքր ան­
տառ». ( = հյ–
ծ ա ո ա փն) / ՛—
8
ս
§ § 6 ,
Տէր.
Ա.
ՅՈՈ.
էջ86հայերէնից փոխառեալ է դնում
Կիւրին.
էՅք
«
ծառ», կազիկոլմ,
էՅք
«
սոճի»։
Ուտ.
231՜3231–
է՚31՚,
«
ծաղկազարդի
տօնր»
(
<Հ
ծառազարդար
ձևից)։
ԾԱՌԱՅ,
ի
հլ. «սպասաւոր, նաև գերի,
զինւոր, արբանեակ»
ԱԳր. Եզն. Ոսկ. յհ. բ.
33
և փիլիմ. որից
ծառայել
ԱԳր. Ոսկ. մ.
ա. 21 և յհ. բ. 25. Սերեր. Եփր. ծն.
ծսւ–
ո այացե ալ
Եզն. Ոսկ. մ. ա. 21.
ծառայա­
կան
Ագաթ,
ծ ա ռ այա բ արոյ
Ոսկ. մ. ա. 10.
ծ ա ռ այա գ ոյն
Ոսկ. յհ. բ. 33.
ծառայազունք
Աեբեր. Ոսկ. յհ. ա. 9.
ծ առայա կից
ԱԳր.
ծա–
ոայապս տ ամբ
Եվս. քր.
բ ազմա ծ ա ռ այ
Փարպ.
անծ առայա կ ան
Ոսկ. ես. Ագաթ,
չա­
րա ծ առայ
Կոչ. 109,
ծառայոլթուոր
Տաթև,
ամ. 512 կամ
ծաոոլթրար
«
ծառայութիւն ա֊
նող» Ամբ. դատ. 101 (երկուսն
էլ չունի ԱԲ).
հետաքրքրական
ձև է Պղատ. օրին, էջ 192
«
րնտանիք և
ծառանիք
և ծառայք», որի բա֊
ցատրութեան
համար
դիմելով
բնագրին
(
ԲւՅէօատ օթշՐՅ,
Բ Յ Ո Տ
1883,
հտ. Բ. էջ
357),
գտայ որ կայ միայն
017.&՚
ՀյՀ .֊
7.0
Ա
8
օ6).օ՚յ;.
որից
հետևում է թէ
ծառանիք
և
ծ ա ռ այք
հոմանիշ են և մին կամ միւսը
յ ե ֊
տոյ է աւելացուած
իբրև
բացատրութիւն։
ՆՀԲ լծ. պրս. \գՀԼ
§31՜քՅ
«
ծա­
ռայ», արաբ. ծ֊տյ-շ. ՝\֊\^կձ
«
աղա.
խին»,
լտ.
Տ61՜\աՏ
«
ծառայ»։
8
սց
^Շ,
ա.
Ա. ՃՈՈ.
85 (
նոյնը \Լ7.
32, 39
և
47)
յն. ն՚^ՕձՕ «գործել,
բանիլ»,
ՕՕՕէՅ՚ւ
՜
ք^
«
ծառայ»
բառերի
հետ՝ հնխ.
(
Յւ
՜
Յէ1Տ
ձևից, հայերէնի հետ
նոյն է նաև
Fonds A.R.A.M