ԹՈՌ
199
ԹՈՐ
վրայ տե՛ս
Տ
^ Յ Ր Օ Տ
՚
ե ,
Շթ38.
Շ.1108.
1, 747
և մանաւանդ
Ր6(ԽքՏ6Ո,
Հայ. դր. լեզ. 200,
ԹՈՌՈՊ (ի
հլ. ըստ նՀԲ, բայց կայ միայն
ււեռ.
թոոոսյի
Մագ.)
«
զրահ» Մազ. թղ, 138.
«
վատ զգեստ» Երզն. մտթ. 469
(
Զչարոլթեա֊
նըն թոռոպ), — գրուած է նաև
թօոոպ, թո–
ասսյ
որից
ասղնաթոոոսլ
կամ
ասղանեթո–
ռոպ
«
քուրձ, խորգ» Վրք. հց, Ա. 709 Մաշտ։
նՀԲ
թրք.
թօո
«
ցանց» և
թօրլգա
«
տոպրակ»։
Թիրեաքեան, Բազմ. 1913,
էջ 340 նոյնպէս թրք.
թօո
«
ցանց»
բառի
հետ։
է ԹՈ՚1.ե1.
«
կախարդել»
Ժող. ժ. 11. «թե–
լադրել, գրգռել» Ածաբ. ժող. Վրք. հց. որից
թովիչ
«
դիւթ, կախարդ»
ՍԳր. Եզն. Եփր. հռ.
30 (
այստեղ
ուղղելի է
թողիչ՝
ըստ Վարղա֊
նեանի, ՀԱ 1922, 579).
թովչութիւն
ՍԳր.
Եզն.—բառիս նախնական
նշանակութիւնն է
եղել «խօսիլ, շշնջել, ձայնել (մանաւանդ
րնդ֊
հատ ընդհատ)», ըստ այսմ
թովել
բուն նշա­
նակում է «խօսքով
կախարդել,
կարդալով
հմայել», հմմտ. «Թովիչ
քաղցրագոյն բանիւք
հանէ զօձն ի դարանէ իւրմէ». Վրք. հց. իե.
«
երգ Ա բան
է, որ զախտսն թովեալ
ողջացու–
ցանէ». Փիլ. ևն։
Թովել
արմատի
«
քաղցր
խօսք» նշանակութիւնր
պահած են դեռ
թու­
չաբար
կամ
թովչաբար
«
շողոմելով,
շողո­
քորթելով» Պղատ. օրին.
թուչութիւն
կամ
թովչութիւն
«
շողոմանք,
շողոքորթութիւն,
քծնութիւն» Պղատ. օրին, վերջապէս
նոյն
թովել
«
խօսիլ» արմատի կրկնականն է
թո ­
թով՝
որ տե՛ս վերը առանձին։
նշանակու­
թեան նմանօրինակ
զարգացում
են ներկա­
յացնում լտ.
0
X0
«
ասել, խօսիլ» և
01՚
ՁՇԱ1Ա1Ո
«
մարգարէութիւն,
աստուածային պատգամ»,
գերմ.
Տ բ ւ ՚ Շ օ հ շ Ո
«
խօսիլ» և
Տթւ
՜
Աօհ
«
կախար­
դական կամ անիծական
բանաձև», հանգլ.
Տթ611
«
պատմութիւն,
խօսք,
արտասանու­
թիւն» և անգլ.
Տթ611
«
հմայք,
դիւթութիւն»,
Հսլ.
§ՏւէՏւ
\
ւ «խօսիլ» և «բախտ
գուշակել»,
"
երբ.
^Ձ է ց 1 3 Շ
«
կախարդ»,
հսլ.
օեՅ\^Յէ1
«
խօ­
սիլ, խօսակցիլ» և «հմայել, կախարդել»
ևն։
(՚
ստ
այսմ
թովել՝
= բնիկ
հայ բառ Է, հնխ.
էօԱ–
«
խօսիլ,
կարդալ, արտասանել»
արմատից.
հմմտ.
սանս. ՚ՀՎ
տէս
«
գովել, օրհնաբանել, գո­
վասանքով
խօսիլ, գովեստր երգել», ՜^՜ՀՀրք
թՐՅ-տէԱ
«
խօսիլ
սկսիլ»,
ք^քՏ՜
տէՕւՐՅ,
՜
^ք^՜քէյ՛
տէօաՁ
«
գովասանք,
գովասանա­
կան օրհներգութիւն»,
զնդ.
տէՁ՜՝/–,
տէս
«
գովել,
օրհնաբանել,
աղօթել»,
Յ՜ՏէԱ
«
հանղիսաւո֊
րապէս խոստանալ»
ևն. այս բոլորր սովորա­
բար կրօնական իմաստով
են, որին համա­
պատասխան է նաև հայերէնի
«
դիւթել, կա­
խարդել»
նշանակութիւնր։
Բօ1
<01՚Ո^
2, 620՝
տէ6Ա֊
«
բարձրաձայն
գովաբանել»
արմատի
տակ, որ արիական
բառերին հաւանական է
համարում
կցել նաև յն. «հաստատել, խոս­
տանալ»
(
ուրիշներ
այս բառը
դնում են
տէՅ
«
կանգնիլ» արմատի տակ. այսպէս
801
ՏՅՇ^
9
Ա ) < –
Ա ճ
՚
նՀԲ
թովել
բառը մեկնում է
«
դիւթել
զօձս, կամ
թոթովելով
և
մրմնջելով
կարդալ
զօձն». սրանով
ենթադրում է
թովել և թոթով
բառերի
նոյնութիւնը և
թովել
բառի «կարդալ»
նշանակութիւ­
նր, Տէրվ.
ճ 1 է Ձ ա 1 .
41
թոթով
բառի
հետ՝ կցում է
ապստամբ, ստ ամբակ
ևն
ձևերին, տես
թմուր։
Հիւնք.
դաւ
բառից։
Գ. Փառնակ, Անահիտ 1903, 130 սանս,
ձևս. յն.
8
սա
«
զոհել»։ Մառ
3 8 0
22,
94
կապում է հյ.
թիւ,
վրաց.
թթուե,
մինգր. լադ.
թութա
«
ամիս, լուսին» բա­
ռերի հետ։ Պատահական
նմ անութ իւն
ունի ույգուր,
\»–
> էԱ՚^Յ
«
անէծք. 2. կա­
խարդանք»։
ՓՈԽ. — Վրաց, ՀՈՀԴօհօ
թռիչի
կամ ՕԴՀՂՕ՚^Օ
թոիջի
«
թովիչ,
կախարդիչ, հմայիչ»,
օօ(՝դօ–
յյՐւ&Տ թոիջոբա
«
կախարդութիւն»
փոխա­
ռեալ են
թովիչ
ձևից։
ԹՈՐ
«
ջրի պէս վազելը» Ոսկիփ. Հին բռ.
«
արցունք»
Մամբր. բ. տպ. էջ 58, «աչքի ճի–
պըռ, բիժ» ՋԲ. որից
թորել
«
հոսիլ» Պիտ.
Յհ.
կաթ. Մագ,
թորացուցանել
«
վազեցնել» Բե֊
նիկ. ճառընտ. Երզն, մտթ, կամ
թորեցոլցա–
նել
Փիլ, իմաստն,
արիւնաթոր
Անան. եկեղ.
արտասուաթոր
Յհ. կթ. Խոսր.
մշտաթոր
Աբ.
յայտ աթորե ալ
նար. տաղ.
ցօղաթորիլ
Գր.
սք.
թորակ
(
նոր բառ), կրկնութեամբ՝
թոր~
Fonds A.R.A.M