640
է մեզ
սատիր
«
շիթիլ» և
սատրել
«
շիթիլ ա֊
նեբ Վստկ. էջ 166, 38, 59, 160 նույն ի–
մաստով։
Ծագում է ըստ խս արաբ,
^ յ ^ Լ ^ ,
Տճձո
ձևից (տ՛ես
Արմ. բռ. Զ. 114)։
Շիթիլ
գործածական
է նաև արդի
արևել.
թրք. լեզվով,
բայց
չի նշանակված
Տ
^ Ձ ֊
1՝08–/;
բառարանում։
Բոլորի
ծագումը
սեմական
է. հմմտ.
ասուր.
ՏԱԽ
«
ծիլ,
ընձյուղ»,
Տ Յ է Յ Խ
«
տըն֊
կեր,
երր. հՈ– ա
«
տնկել»,
\
>՝՝Հ\՝Ճ
ՏՁ
՜
Օւ1
«
նորածիլ
բողբոջ»,
ասոր. §3՚0՝ճ\
«
տնկել»,
Տ 9 ՚ & ն 1 է
՚ 3
«
ծիլ,
նորածիլ
բողբոջ»,
նոր արաբ.
(
^–Լձ, տէ1,
Ալժիրի բարբառով
տէէ1
«
բոյսը
մե­
ծաց՛նել
սերմ
ստանալու
համար»
(
տե ս
Օշտօոատ 867, 8ւ
–0(
±61ուՅՈՈ
391
բ,
ք
՝6
§հ31ւ
^ Տ Լ , 21, 239)։
31
(32).
Ի ԴԷՄՍ ԵԻ Ի ԼԱՏԱՅ
Պրոֆ. դր. Աշոտ
Աբրահամ
յանի
հր՛ատա­
րակած
«
Անանիա
Շ իրակացոլ
մատենագր.»
աշխատո
լթյան մեջ (տպ. Երևան
1944),
էջ
242
կարդում
ենք.
«
Նաև
յնդեմական
աղբերէն, որ է ՛՛սեռա­
կան
առաքինութիւն,
չորս
բղխեն
առաջս։
Առաջին
Փիսոն, որ կոչի բերան
հրոյ,
չ բ ա ­
նակիս
ունի ի մեզ տեսակս, որ շրջի ի Դէ֊
մըս, և ի Լատայ, որ են վայրք
խելացն,
յ ո ֊
բում բանականն
շրջի։
Իսկ երկրորդ
գետն՝
Գեհոն...»։
Չհաշվելով
կետադրության
սխալները, ո֊
րււնք ձեռա գրի հեաևողո
ւթյան
արդյունք
են,
երկու սրբագրելի կետ կա այստեղ։
Առաջինն
է շեղատառ
տպված
բառը, որ
անշուշտ
պետք է կարդալ
օնանականին,
ինչպես
հիշ­
վում է քիչ
ներքև։
Շատ
ավելի
ծանր է .երկրորդ սխալը,
որի
դառն պատ ա ս խանատվոլթ
յունր
ընկնում է
իմ վրա, քանի որ ես եմ եղել
գրքի
խմբա­
գիրը,
Ձեռագրում
գրված է եղել
«
Դէամս
և ի
լատան»,
ինչպես
նշանակված
է
ստորադիր
ծանոթությանց
մեջ. հեղինակը
ուղղել է «ի
Դէմս, և ի Լատայ» և անունների
ցանկումն
էլ գրում է Դէմ 232 (ուղղել
242),
Լատ չէ
հիշված։
Շիրա՚կացին
նկարագրում
է այստեղ դը֊
բախտի
գետերը, որի ամենահայտ՛նի
աղբ­
յուրն է Ծննդոց
գրքի
գլ. Բ, 10 —16. «Եւ
գետ
ելանէր
յԵդեմայ
ոռոգանել
զդրախտն,
և անտի
բաժա՛նի ի չորս
առաջս։
Անուն
միումն
Փիսովն, նա է որ պա՛տէ
զամենայն
երկիրն
Եփլաւոայ...
Եւ անուն
գետոյն
երկ֊
րորդի
Դեհովն,,,»։
Շ՚եզատիպ
բառն է ահա շազկա պ ով
կազ֊
մրված «և ի Լատայ»
ձևի
ուղիղը։
Իսկ
«
շրջի ի Դէմս» առնվա՛ծ է նույն հատ­
վածի
երրորդ
գետի նկարա գրից. «Եւ գետն
երրորդ՝
Տիգրիս, նա է որ երթայ
յանդիման
Ասորեստանի»։
Այս
հատվածի
«
երթա;՛՝,
բառի տեղ Շ իրա կացին
դրել է ((շրշի»,
Ի
ս
Կ
«
յանդիման»
բառի տեղ էլ նրա
հոմանիշը՝
«
ի
դէմս»։
է՛ստ այս մ Շիրակացոլ
«
որ շրջի ի Դէմս,
և ի Լատայ»
բառերը
պետք է ուղղել «որ
շրջի ի դէմս Եւիլատայ»
և ըստ
այսմ էլ
անունների
ցանկը։
32
(38).
ծգ
ԽՌԻԿ ՏԱԼ
Եթևանի
բարբառի
ոճերից է սա, որ նշա՛­
նակում է «վանել,
վռնտել,
հալածել»։
Խռիկ
հնդևրոպական
բառ է և
բոլորովին
նույն է ռուս,
^յաԱՅ
«
փողոց»
բառի
հետ։
Խռիկ տալ
ոճի միաձույլ
ձևն է
խռկել,
որ
նույնպես
գործածվում
է Երևանի
բարբա­
ռում,
նույն
իմաստով։
Խռկել
սաստկական
ձևն է
իւրկել
բայի, որ
սո՛վորա՛կան է Պոլսի
բարբառում
և ծագում
է
ղրկել
ձևիք։—Պոլսի
բարբառում
բառա–
սկզբի
ղ
դա՛ռնում է միշտ
իւ.
ինչ.
Ղ
ո
<֊կ
աս
^> հո լկաս
ևն։
Ղրկել
կրճատված
է
ղարկել
ձևից, որ
սովորական
է Ղարաբաղի
բարբառում՛, և
այս
էլ առաջանում
է
ուղարկել
բայից, որ
միաձույլ
ձևն է
(
յ)ուղի արկանել
ոճի։
Ըստ
այսմ
ուղի
բառից առաջացած
յուղի
արկանել
ոճիընթացքն է եղել
ո ւ ղ ա ր կ ե լ է
ղա ր կ ե լ> ղր կ ե լ > խ ր կ ե լ > ի ւ ռ կ ե լ > խ ռ ի կ տալ։
Ամենքին
հայտ՛նի է, որ հյ.
ուղի
«
ճանա­
պարհ»
նույն է ռուս.
^յաԱՅ
«
փողոց»
բառի
հետ։
(
Ռուս,
յյ1Աւ\3
կազմված է
ս1ւ
արմա֊
Fonds A.R.A.M