ՍԿՐ
232
ՍՂՈ
ՍԿՐԹԵԼ
«
մորթը պլոկել, լոպկել
հանել»,
իբր միջին
հյ. բառ ունի Նորայր, Ւառ. ֆը–
րանս. 4Ց6ա
(՜6
Շ01՜Ըհ6ւ՜) :
Կենդանի է արդի
գալառականների
մէջ։
Պատահական
նմանութիւն
ունի թրք.
,
ձ * յ ^
Տ3^9Ո113զ
«
սկրթել»։
ՍՀԱԿ,
անստոյգ բառ. մէկ անգամ
ունի
համաոօտեալ Ոսկ. ես. «Այգի և սհակ և
գուբ»։ ՆՀԲ մեկնում է «աշտարակ,
բուրգն»,
ԱԲ «աշտարակ»։
-
ՍՂԱ Լ
«
սագերի
հանած
ձայնը»,
նորա֊
գիւտ բառ, որ մէկ անդամ
ունի Վրդ. առ.
89. «
Աղուէսն
եմ ոլտ առ սագերն
ուտել
զնոսա ևնոցա բն ութ իւն է որ սղան
ձայնիւ»։
(
Մառ
թարգմանում
է
Աե1107ե,
էջ 546)։
Նոյնը նաև
սղալ
«
սուլել»
Յայսմ. մրտ. 22,
գրուած
սուզել,
սոսլղել
«
սուլել»
(
տե՛ս
սոյլ), սուզումն
«
սուլումն»
Պիտ. փիլ.
ս զդ ա ­
մոն
«
սոյլ,
սուլոց»
(
յիշում է իբրև ըն­
տիր բառ՝ Վարդան
Յունանեան,
ճեռբածու֊
թիւն 1671, էջ 332, որ և մեկնում է ռմկ.
«
սլվլումն»
)։
––
Նոյն է
սոյլ
արմատի հետ. երկուսի յա­
րաբերութիւնը
ճիշտ այնպէս է, ինչպէս
նշող
և
նշոյլ, թող
և
թոյլ, յողալ
և
յ ո յլ ։ –
Ա ճ .
ԳԻՌ.-Մկ. Սլմ.
սղալ,
Վն.
սղալ, սողալ,
կրկնաբար
սղսղալ
«
շարունակ
սուլել», այո
բոլորի մէջ ամէնից
նախնական
ձևն է
սողալ։
*
ՍՂԱՍ՝ԵՏ
«
իշխանական
պարգեատրու­
թիւն» Մաղաք. ա բ 17. «Արարեալ
զնա սղա֊
միշ և տուեալ մեծ իառլախ և փայիզայս
ոսկիս և տաթար խաթուն
պօխտախաւոր»։
֊
Թթր.
ԼյԼ^Ա^յյ^
Տապաստ՛
«
հաճու­
թիւն, պարգև»
(
հյյԼճւ՜Օա՚ե 1, 658 իբրև չա–
ղաթայերէն
բառ)։
Ուղիղ մեկնեց Պատկ. անգ, էջ 63։
Ս՚ԼԱՆԴՆ
կամ
ՍՂԱՆԿՆ
«
ղրևանդ խոտը,
լտ.
2
ՈՏէ010Շհ13։»
Մխ. հեր. Գաղիան. բժշ.։
ԳԻՌ.
—
Մշ. Բլ. Վե.
սղանդ
«
բոյս որ թթու
համ ունի, կերակրի վրայ են լցնում, նրանով
կաշի են աղաղում»։
(
ՆՀԲ դնում է ռմկ.
սր–
ղանկ, սղնկան.
տե՛ս և Արև. մամուլ 1896,
էջ 63 և Ամատունի, Հայոց բառ ու բան, էջ
593),
ՍՂԱՏՈԻՂ.
անստոյգ
բառ.մէկ անգամ
ունի Մծբ. 350. «Անկողինք մեծատանց գա­
հոյք երիզապատք,
՚
սղատոլզք, պաստառա–
լիք»։
ՆՀԲ մեկնում է «շղաշիւք կամ շղա֊
շատեսիւք զարդարեալ», ԱԲ «բարակ
լաթե­
րով
սազած»։
ՍՂԱՐ
«
կարգից
դուրս տնկուած տունկ»,
ունի միայն
Գաբ. բառ, որի դէմ Քաջոլնի
ունի
սղալ։
Ո՞րն է ուղիղ։
*
ՍՂԱՐ
կամ
ՍԽԱՐ
«
պաշարումն, փխբ,
անձկութիւն,
նեղութիւն»
Բրս. մրկ. 146.
Վրդ. պտմ. Վահր. ոտ. Ուռհ. որից
սղարել
կամ
սրւա՜ել
«
պաշտրել
(
րերդր), փխբ՛
նեղր
գցել» Բըս. մրկ. 146. Վահր. ոտ. Ուռհ.
Աամ. ան 1,ց. շար. 149. Ամբ. պտմ, 103։
-—
Շրջոլած է
խսար
բառից, որ փոխառեալ
է արաբերէնից, հմմտ. Վրդ֊ պտմ, տպ, Վե֊
նետ, էջ 150
սղար,
իսկ հրտր,
էմինի, էջ
197
խսար։
Բ՜ուն մեկնութիւնը տե՛ս
խսար;
ՆՀԲ բառ ռմկ.
սէոր. մահասէրէ։
Այ֊
տընեան, Քնն. քեր. 335 արաբ,
ս՛ար,
ս ը՚ ա ր
«
պաշար» բառից, որ հայոց անց­
նելով՝
աաշարել
բառի
ազդեցութեամբ
այս իմաստն է ստացել։
Ալիշան, հրտր.
Վրդ. պտմ. էջ 150 ծան. արաբ,
որսար
«
պաշարումն»։
*
ՍՂԿԵԼ
«
փշրել, մանրել, սանդի մէջ ծե­
ծելով փոշի դարձնել» Բառ. երեմ, էջ 287.
յետին
հայերէն բառ, որ գործածուած եմ
գտնում հետևեալ տեղերը. Առաք. պտմ. 454
և 464 (Բ՝է սղկէն ի յաչքն
քաշեն՝
զաչաց
բորն տանի. Սղկեն ու քացախով
քսեն).
Տաղ.
հրտր, Չօպանեան,
Հայ էջեր 75,
էֆիմ. 286։ Կենդանի է արգի
բարբառներում
սղկէլ, սխկել
ձևերով
(
Ակն. Բլ. Երև. Զթ.
Խն. Մկ. Մշ. Մշկ. Մրշ. Վն.) «մէկին
ծեծել
կամ մի իր փոշիացնել»
նշանակութեամբ։
֊֊–
Արաբ.
լՀՏ֊^.
ՏՁԷ՚Գ
«
մի բան ծեծելով
մանրել, տրորել, ինչպէս կոճապղպեղը
սան֊
դի մէջ» (Կամուս, թրք. թրգմ. Բ.
924)։֊
Աճ.
ՍՂՈԽ (ի
հլ. րստ ՆՀԲ, բայց առանց վկա­
յութեան)
«
բարակ
քամի»
Փիլ. տե՛ս 12.
Խոր, Լաստ, «սառոյցի
կտո՞ր» Պիտ. որ և
սողոխ
«
բարակ
քամի» Վեցօր. 78, Ոսկ. բ.
տիմ. 265։
Fonds A.R.A.M